Kim są dzieci, jak się uczą? -jakościowa analiza wywiadu z wychowawcami w żłobku Abstrakt W artykule przedstawiono rezultaty wywiadu grupowego z wychowawcami w żłobku, podczas którego wypowiadali się oni na temat różnych istotnych dla nich kwestii, dotyczących relacji z dziećmi, starali się odkryć swoje osobiste na ten temat "teorie" (implicit theories). W analizie danych inspirowano się założeniami teorii ugruntowanej. Wypowiedzi wychowawców wpisują się w dużym stopniu w globalnie akceptowane

more »

... ezy na temat wysokiej jakości oddziaływania instytucjonalnego, sprzyjającego rozwojowi dziecka. Słowa kluczowe: wychowawcy, żłobek, teorie osobiste, teoria ugruntowana, kokonstrukcja znaczeń i sensów pracy z najmłodszymi dziećmi. Abstract This article presents the results of a focus group interview with caregivers in a crèche, during which they spoke about various issues important to them concerning their relationships with children and they tried to discover their personal implicit theories and expectations on this subject. The analysis of the data was greatly inspired by the assumptions of the grounded theory. The statements provided by the caregivers fit in, to a large extent, the globally recognized ideas concerning the high quality ECEC impact on child's development. of meanings of pedagogical work with the youngest children. * Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny. MAŁGORZATA KARWOWSKA-STRUCZYK NAUKI O WYCHOWANIU. STUDIA INTERDYSCYPLINARNE NUMER 2017/2(5) 66 Wstęp Rozważania zacznę od cytatu zaczerpniętego z tekstu Robina Aleksandra pt. Culture, dialogue and learning: notes on an emerging pedagogy: Edukacja to nie jest zestaw technik, strategii działania, ale to interwencja kulturowa ukierunkowująca rozwój jednostki, głęboko zanurzona w systemie wartości, historii społeczeństwa i lokalnej wspólnoty, nauczając przekazujemy idee, wartości i kolektywną historię, które wspólnie kierują oddziaływaniem nauczyciela (Aleksander 2005: 1). Autor formułuje tezy oczywiste dla większości akademików, nauczycieli, rodziców. Praca nauczyciela z dziećmi, niezależnie od poziomu edukacji, to skomplikowany proces interakcji, w który uwikłane są różnorodne czynniki psychologiczne, społeczne i kulturowe. W prezentowanym tekście podejmuję próbę poznania, co na temat edukacji i wychowania najmłodszych dzieci sądzą ich wychowawcy pracujący w jednym z warszawskich żłobków. Jakie formułują opinie, wyrażają poglądy i przekonania na temat dziecka, roli edukacji w jego rozwoju, roli ich samych, roli rodziców. Analiza tych kwestii wpisuje się w dyskusję nad jakością oferowanego przez instytucje wsparcia edukacyjnego. Jakość edukacji, sądząc na podstawie analizy dostępnej literatury przedmiotu, zaprząta uwagę polskich badaczy i decydentów oświatowych, odpowiedzialnych za tworzenie systemu opieki, wychowania i edukacji, także dla dzieci najmłodszych, do trzeciego roku życia i w wieku przedszkolnym, od lat 80-tych XX w., podczas gdy w innych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Stanach Zjednoczonych już od lat 60-tych 1 . Na podstawie różnorodnych znanych mi analiz badawczych i teoretycznych na temat konceptualizacji jakości edukacji, wychowania i opieki wyróżniłam dwie orientacje. Pierwsza orientacja opowiadająca się za stworzeniem uniwersalnych wskaźników jakości placówek dla najmłodszych dzieci, niezależnie od uwarunkowań społeczno-kulturowych, określana jest jako orientacja "obiektywistyczna" i globalistyczna. Dotychczasowe osiągnięcia teoretyczne i empiryczne pozwalają na, jak się wydaje, uzasadnione stwierdzenie, co najbardziej służy rozwojowi dziecka. W tej orientacji wyróżnić można dwa podejścia, strukturalne i procesualne. Podej-1 Pionierskim przedsięwzięciem w tym obszarze były badania amerykańskie D. P. Weikarta: The Perry Preschool Program oraz późniejsze, prowadzone przez High/Scope Educational Research Foundation już w latach 60-tych ubiegłego wieku. Regulacje dotyczące tych zagadnień tworzone były w Polsce również wcześniej, ale nie były rozważane w kontekście jakości edukacji. Głównie dotyczyły tego, co określamy współcześnie jako kryteria jakości strukturalnej. Badania wskazują, że czynniki składające się na jakość strukturalną w istotny sposób korelują z jakością procesualną. Na przykład zróżnicowanie i liczba dostępnych dla dzieci materiałów koreluje z ich umiejętnościami poznawczymi (Montie, Xiang, Schweinhart 2007).