Yazlık Ekmeklik Buğdayların Çimlenme Dönemi Yüksek Sıcaklık ve Kuraklığa Duyarlılığı ve Verimle İlişkisi
İrem TOPTAŞ, Yusuf KASAP, Celaleddin BARUTÇULAR, Müjde KOÇ, Mehmet YILDIRIM
2016
Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi
Öz Bu çalışma, 2011/2012 yetiştirme sezonunda Çukurova (ADN) ve Diyarbakır (DYB) lokasyonlarında normal ekim (NE) ve geç ekim (GE) yapılarak ve her ekim için yağışa bağlı (YB), sulamalı (SU) koşullarda yetiştirilen (NEYB, NESU, GEYB, GESU) 16 yazlık ekmeklik buğday genotiplerinin, laboratuvar koşullarındaki çimlenme özellikleri ile dane verimi arasındaki ilişkilerin saptaması amacıyla yapılmıştır. Çimlendirme, tam kontrollü koşullarda iki aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada karanlık
more »
... a, sabit (20°C) sıcaklıkta, 7. gündeki çimlerde, genotiplerin potansiyel koleoptil uzunluğu (PKU) saptanmış, ikinci aşamada, farklı sıcaklık (20°C ve 30°C) ve su geriliminde (Ψs=0.0 Mpa ve Ψs=-0.6 Mpa) 12 saat gündüz/gece ışık periyodunda çimlenme 7 gün sürdürülmüştür. Çalışmada, sıcaklığa duyarlılık indeksi (SDI ADN-SU ) ile PKU arasında r= -0.551* düzeyinde önemli ilişki saptanmıştır. Normal ve kurakta çimlenme oranı ile kuraklığa duyarlılık indeksi (KDI ADN-NE ) arasında sırası ile r=-0.520* ve r=-0.568*, sıcakta çimlenme oranı ile KDI DYB-GE ve SDI DYB-SU arasında sırası ile r= 0.523* ve r= 0.564*, sıcakta sürgün uzunluğu ile KDI DYB-NE ve SDI DYB-SU arasında sırası ile r= 0.611* ve r= 0.618*, sıcakta kök ağırlığı ile KDI ADN-NE ve KDI ADN-GE arasında sırası ile r= 0.516* ve r= -0.509* ve yine sıcakta kök ağırlığı ile SDI DYB-YB ve SDI DYB-SU arasında sırası ile r= -0.525* ve r= -0.515* düzeyinde önemli ilişkiler saptanmıştır. Abstract This experiments were conducted in Çukurova (ADN) and Diyarbakır (DYB) locations during 2009-2010 growing season. Bread wheat cultivars were grown conventional sowing time (CS) and late sowing time (LS) with rainfed (RF) and irrigated (IR) conditions (CSRF, CSIR, LSRF, LSIR). The aim of this study was to evaluate germination and seedling traits of 16 spring wheat genotypes and its relationships between grain yield. Germination was conducted under controlled condition with two stages. In the first stage, potential coleoptile length were determined on 7 th day of germination in the dark and constant temperature (20°C) condition. The second germination stage were conducted with two temperature regime, control (20°C) and high temperature (30°C) with water regime, control (Ψs=0.0 Mpa) and drought stress (Ψs=-0.6 Mpa) condition under 12 hours light/dark periods and 7 day duration. In this study, relationships between Heat Stress Index (HSIADN-IR) and Potential Coleoptile Length (PCL) was strongly releated (r=-0.551*). Negative correlations between germination ratio and Drougth Stress Index (DSI ADN-CS ) were observed under both control (r=-0.520*) and dry conditions (r=-0.568*). Germination ratio was positively correlated with DSI DYB-LS (r=0.523*) HSI DYB-IR (r=564*) and seedling length was positively correlated with DSI DYB-CS (r=0.611*) and HSI DYB-IR (r=0.618*). Root dry weight was significantly correlated with DSI ADN-CS (r=0.516*) and DSI ADN-LS (r=-0.509*) in Adana and HSI DYB-RF (r=-0.525*) and HSI DYB-IR (r=-0.515*) in Diyarbakır conditions.
doi:10.21566/tarbitderg.279065
fatcat:mwjpwhjsv5dfrbzg3tf4qrlica