H. Paul Grice tarafından öne sürülen niyet-merkezli semantik bakış açışına göre karşılıklı konuşmanın veya iletişimin başarılı sayılabilmesi cümlelerin mantıksal kurallar çerçevesinde düzenlenmesine bağlıdır. Bireyler arasındaki iletişimi "doğal anlamlı" (istemsiz veya irade dışı gerçekleşen anlam) ve "doğal-olmayan anlamlı" (istemli veya özgür iradeli gerçekleşen anlam) olmak üzere ikiye ayıran Grice konuşmacı tarafından söylenen her cümlenin iletişimsel bağlamda bir işleve sahip olduğunu

more »

... tir. Dolayısıyla insanların birbirlerini anlamaları karşılıklı söylediklerinden ziyade demek istedikleri şeylere bağlıdır. Grice "işbirlikçi ilkeler ve iletişimin kuralları" adı altında öne sürdüğü işbirliği ilkesine göre konuşma kuralını dörde ayırır: Konuşmacının mümkün olduğu kadar bilgilendirici olduğu nicelik kuralı (maxim of quantity); dürüstçe, doğru bilgiler vermeye çalıştığı nitelik kuralı (maxim of quality); konuşulan konu ile ilgili şeyler söylediği bağıntı kuralı (maxim of relation); mümkün olduğunca açık ve net olduğu açıklık kuralıdır (maxim of manner). Bu çalışmada Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik hikâyelerden biri olan ve Oğuzların iletişim kültürüne ait semantik veriler sunan Dede Korkut Kitabı'ndaki Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi Grice'in niyet-merkezli semantik bakış açısı bağlamında işbirlikçi ilkeler ve iletişimin kuralları göz önünde bulundurularak çözümlenecektir. Çalışmanın sonucunda konuşmacıların nicelik, nitelik, bağıntı ve açıklık kavramlarına ne derece bağlı kaldıkları ortaya çıkarılacak ve Oğuzların iletişim özellikleri hakkında bir sonuca varılacaktır.