De probleemstelling Al van oudsher weet de ondernemer zich omringd door een ruime sortering van specialisten op verschillend gebied. De ondernemer weet dat hij er niet van buiten kan af en toe de hulp van zijn advocaat in te roepen; zijn accountant is kind aan huis, hand in hand samenwerkend met een belastingkundige. Ook de psycholoog en de socioloog zijn allang een regelmatig in de ondememerswereld voorkomend verschijnsel. Zo op het eerste gezicht is men geneigd te denken dat de veelzijdigheid

more »

... van deze groep van deskundige adviseurs voldoende is om de ondernemer te voorzien van raad en bijstand bij zijn contacten met de hem omringende buitenwereld. Er is evenwel een twijfelpunt. De ondernemer komt meer en meer in aanraking met de politiek; hieronder zal nog worden toegelicht wat deze bewering precies inhoudt. Geen toelichting behoeft dat de ondernemer voor allerhande zaken, soms zelfs zijn voortbestaan betreffende, zijn weg naar de overheid moet zoeken; dit verschijnsel kan men da gelijks om zich heen zien. Het wil niet minder zeggen dan dat de ondernemer zijn weg moet zoeken naar en in de doolhof van de wereld der politiek, waar hij als zodanig buiten staat. Over deze wereld komen wij nog te spreken. De vraag is of de hierbovengenoemde specialisten op grond van hun bijzondere deskundigheid de ondernemer in voldoende mate kunnen bijstaan zodra deze in aanraking komt met de politiek. Zo neen, zijn er gevallen waarin de ondernemer behoefte heeft aan raad en bijstand van een daartoe geschoold politiek adviseur? De politiek Aan politiek doen wil zeggen omgaan met de openbare macht, dit is de macht die de overheid over de inwoners van een land al dan niet op basis van het recht uitoefent, hetzij op directe wijze door middel van haar functionarissen, hetzij op indirecte wijze door middel van propaganda of andere vormen van manipulatie. Naast het openbare machtsverschijnsel ("openbaar" ondanks de soms duistere wegen die worden gevolgd) bestaat ook het private machtsverschijnsel, omvatten de o.m. de macht die de ondernemer in zijn onderneming uitoefent; dit is even wel een onderwerp dat hier buiten de orde is. Aan politiek doen is wat anders dan over politiek denken, daarover theoreti seren. Denkende over politiek stuit men op problemen die niet geheel tot het machtsverschijnsel zijn te herleiden. Maar bij het dagelijkse politieke spel zoals dat door de politicus wordt gespeeld staat het openbare machtsverschijnsel centraal en hij moet leren en vooral ervaren hoe daarmee om te gaan. De openbare macht wordt uitgeoefend volgens een hiërarchisch systeem van regels, d.w.z. met ergens een top en met aan de basis een heel leger functiona rissen, die vaak dóódsimpele handelingen uitvoeren, hoe lager in de hiërarchie, m a b blz. 180