Hava Sahası Sektör Tasarımı İçin Model Önerisi

Şaban Temizkan Temizkan, Aydın Sipahioğlu Sipahioğlu
2016 Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi  
Teknolojinin havacılık alanında sağladığı yenilikler hava sahasının her geçen gün daha da kalabalık hale gelmesine sebep olmaktadır. Farklı amaçlar için üretilen farklı hava araçları hava sahasında yerini almaktadır. Bu yüzden hava trafiğini yönetmek daha da zor hale gelmektedir. Hava sahası sektör tasarımı, bir diğer deyişle hava sahası sorumluluk sahalarının belirlenmesi, hava trafik yönetim probleminin özel bir alanıdır. Hava trafiği, hava sahasının sektörlere bölünmesiyle yönetilmektedir ve
more » ... hava trafik otoritesi, iş yükü ve kontrolör kapasitesi açısından yönetilebilir sektörler elde etmek üzere bölünecek sektör sayısına karar vermektedir. Bir sektördeki tüm hava araçları bir kontrolör ekibi tarafından yönetilir ve sektörlerin sınırları gerektiğinde değiştirilebilmektedir. Bu nedenle hava sahasının iş yükünü sektörlere mümkün olduğunca dengeli dağıtacak şekilde bölümlendirilmesi problemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada dengeli iş yüküne sahip hava sahası sektörleri elde edebilen araç rotalama problemi tabanlı bir matematiksel model önerilmektedir. Model, hava sahasının coğrafi referans sistemine göre dörtgenlere bölünmüş olmasına dayanmaktadır. Geliştirilen model ile Türkiye hava sahası için rassal olarak türetilmiş bir iş yükü senaryosu kullanılarak çözüm bulunmuş ve önerilen yöntemin hava sahası sektörizasyonunda başarıyla kullanılabileceği gösterilmiştir.
doi:10.17341/gazimmfd.278446 fatcat:mybgx2kzwfckxo4ccoitm3du74