Kelkit'in Akdağ Köyünde Yaşanan Kaya Düşmesi Afeti (1888) ve Sonrasında Alınan Tedbirler

Osman Doğan
2018 Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi  
Öz Ülkemizde meydana gelen tabii afetler coğrafi bölgelere göre farklılık gösterebilmektedir. Mesela Karadeniz bölgesinde daha çok sel ve heyelan felaketi ile karşılaşılmakta ve bunlar bazen can ve mal kaybına sebebiyet vermektedir. Fakat Karadeniz bölgesinde tarihte ender rastlanan tabii afetler de meydana gelmiştir. Bunlardan biri de Osmanlı Devleti zamanında 1888'de Trabzon vilayetine tabi Gümüşhane sancağına bağlı Kelkit kazasının Akdağ köyünde kaya yuvarlanması veya dağ devrilmesi olarak
more » ... yıtlara geçen hadisedir. Akdağ köyü üzerindeki kaya-dağ kütlesinin büyük bir parçası 6 Mayıs 1888'de uçarak köyün merkezini tarumar etmiş, can ve mal kaybına sebebiyet vermiştir. O gün Akdağ köyünde 41 erkek, 55 kadın, toplam 96 kişi dağın altında kalarak hayatını kaybetmiştir. Bu büyük tabii afetin ardından hemen arama ve kurtarma çalışmaları başlatılmış ve kaymakamlık ile mutasarrıflık afetten kurtulanlar için seferber olmuştur. Mesele devrin padişahı Sultan İkinci Abdülhamid Han'a iletilmiş ve hükümdar, kurtulan 160 nüfusun ekmek ihtiyacı için Hazine-i Hassa'dan un göndertmiştir. Ayrıca afetzedelere dağıtılmak üzere padişah çiftlikleri gelirinden 500 lira ve Seraskerlik'ten de 25 çadır verilmesini emir buyurmuştur. Dağın kalan kısmı düşme tehlikesinde bulunduğundan köylülerin zarar, ziyan ve telefata uğramamaları için de bir takım tedbirler alınmıştır. Bunun için dağ altında kalıp vefat edenlerden boşalan on üç dönümlük Kumönü arazisi kurtulanların iskânına tahsis edilmiştir. Abstract Natural disasters that occur in our country vary according to geographical regions. For example, in the Black Sea region, floods and landslide disasters are encountered and these sometimes cause loss of life and property. But in the Black Sea region, natural disasters, which are rare in history, have also occured. One of them was recorded as an incident of rolled rock and mountain overthrown during Ottoman Empire in 1888 in the village of Akdağ in Kelkit township in the Sanjak of Gümüşhane. A large part of the rock-mountain mass over the village of Akdag flew on 6 May 1888 and destroyed the center of the village and caused more than 20 families and animals. That day, in Akdag village, 41 men, 55 women, totally 96 people lost their lives under the mountain. After this great natural disaster, search and rescue work was started immediately and the governorship and the municipality mobilized for survivors of the disaster. The matter is transmitted to Sultan Abdulhamid Han and the Sultan sends out flour for the bread needs of 160 survivors from his private treasury. (Hazine-i Hassa) In addition, he orders 500 lira to be paid from income of the sultan farm 25 tents to be given from the army (Seraskerlik). While the remaining part of the mountain had danger of falling, the thirteen acres of Kumonu land, which were belong to the villagers died under the mountain, were allocated to the residence of the survivors for not being suffered from damage, loss and death.
doi:10.21021/osmed.424207 fatcat:x3nu7uxfsfbkjm5a3uedxclscq