WPŁYW SPOSOBU PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI NA WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH LOTNICZEGO STOPU ALUMINIUM
Anna Rudawska, Mateusz Chruściel
unpublished
W procesie klejenia istnieje wiele czynników techno-logicznych oraz konstrukcyjnych [1-4] wpływających na wytrzymałość połączeń klejowych. Wśród wielu czynni-ków technologicznych należy wymienić: sposób przygo-towania powierzchni łączonych materiałów, rodzaj kleju wraz z metodą jego aplikacji na klejone powierzchnie, a także warunki utwardzania spoiny klejowej zależne m.in. od rodzaju kleju (temperatura, czas i nacisk) oraz warunki sezonowania. Najważniejszymi czynnikami kon-strukcyjnymi są
more »
... ałt i wymiary połączenia (uzależnio-ne m.in. od cech geometrycznych łączonych materiałów), a także sposób obciążenia połączenia klejowego. Zagadnienia wpływu wymienionych czynników na wytrzymałość połączeń klejowych różnych materiałów konstrukcyjnych opisywane są w wielu pracach [1, 4-9]. Jednakże ze względu na specyfikę rozpatrywanych po-łączeń, konieczne jest prowadzenie badań związanych z analizą wpływu tych czynników w odniesieniu do kon-kretnych przypadków i zastosowań. Zmiana wymienio-nych czynników w przypadku określonego połączenia może w nieco odmienny sposób wpływać na właściwości połączenia, np. innego materiału, w tym także na jego wytrzymałość. Niniejsza praca koncentruje się na badaniach wpływu jednego z czynników technologicznych, jakim jest przy-gotowanie powierzchni badanego stopu aluminium 2024 do klejenia. Analizie poddano sześć sposobów przygoto-wania powierzchni: trawienie, anodowanie, szlifowanie, chromianowanie, odtłuszczanie oraz piaskowanie, sto-sowane w jednym z zakładów lotniczych, stosując odpo-wiednie parametry technologiczne poszczególnych ope-racji. Wymienione sposoby przygotowania powierzchni wykorzystywane są w celu zwiększenia wytrzymałości różnego typu połączeń adhezyjnych. Czynniki wpływające na wytrzymałość połączeń klejowych Podczas wykonywania połączeń klejowych konieczne jest zapoznanie się z wieloma zagadnieniami technologii klejenia oraz przestrzeganie wytycznych odnoszących się do konkretnego rodzaju wykonywanego połączenia. Niezwykle istotna jest znajomość rodzaju i właściwości łączonych elementów; bowiem to one decydują m.in. o przygotowaniu powierzchni oraz rodzaju zastosowa-nego kleju do wykonania połączenia. Kształt i wymiary konstrukcji połączenia klejowego decydują zarówno o metodzie nakładania kleju, wykorzystywaniu określone-go oprzyrządowania technologicznego, wartości nacisku podczas procesu utwardzania [2, 4, 9]. Warunki eksplo-atacji związane ze sposobem obciążenia połączenia kle-jowego oraz środowisko, w jakim będzie takie połączenie eksploatowane, wpływają zarówno na przyjęcie określo-nego rozwiązania konstrukcyjnego połączenia, jak i na wybór rodzaju kleju. Dlatego też istnieje wiele czynników, które przez swój różnorodny wpływ na poszczególne etapy technologii klejenia przyczyniają się w końcowym efekcie do uzyskania określonej wytrzymałość połączeń klejowych. Przygotowanie powierzchni do klejenia Operacje przygotowania powierzchni (rys. 1) stano-wią jeden z pierwszych etapów technologicznych pro-cesu klejenia [2, 4]. Etap ten poprzedza analiza rodzaju i właściwości materiałów przeznaczonych do klejenia, ponieważ informacje te istotnie wpływają na wybór od-powiedniej metody, a także środków oraz parametrów technologicznych stosowanych podczas tych operacji. Niezwykle istotny jest proces przygotowania po-wierzchni ze względu na konieczność ukonstytuowania odpowiednich właściwości adhezyjnych rozpatrywanych powierzchni, wpływających na ich zdolności adhezyjne, przyczyniając się do uzyskania trwałego połączenia kle-jowego. Rys. 1. Rodzaje obróbek powierzchniowych wykorzystywanych w technologii klejenia Wybór sposobu przygotowania powierzchni do proce-sów adhezyjnych uzależniony jest od wielu czynników. Zagadnienie to opisano w wielu pracach [2, 4, 9]. Jednak jednym z ważniejszych czynników, rozważanym w pierw-szym etapie wyboru operacji przygotowawczej, jest ro-dzaj analizowanego materiału. Decyduje on w istotny
fatcat:vb36tltqpfa45hspxjcruizune