Fıkhı insanın nihâî hedefini gerçekleştirmek üzere tasarlanmış bir araç olarak tasavvur etmeyi teklif eden bu çalışmada mezkûr yaklaşımın tabii bir uzantısı olarak sözkonusu araç-amaç ilişkisine dikkat çekmek amaçlanmış, fıkıh ilminin varlık amacı insanın varoluş gâyesi ekseninde ele alınmıştır. Makalede varlıktaki ortak gâye, gâyesel ilişkiler ve ortak nihâî amaç uğrunda varlığın örgütlenme tarzına dikkat çekilmiş ve fıkhın amaçlar hiyerarşisi içindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.

more »

... ada "kişinin itikadî/fikrî, ahlâkî ve davranışsal edimlerinin ölçüye uygunluğunu ölçme bilgisi" olarak takdim edilen fıkhın erken devirlerdeki bu aslî-küllî anlamına vurgu yapılmış ve bu bağlamda fıkıh, özellikle insanın varlık amacı olarak ma'rifet ve ubûdiyyetle gâyesel anlamdaki irtibatı bakımından konu edilmiştir. Araştırmada bu bakış açısıyla değerlendirilen ilişkiler ağı içinde fıkıh ve onu kuşatan üst yapı vasfıyla din, insanın ma'rifet ve ubûdiyyet gâyesini gerçekleştirmek için işlev gören araçlar olarak konumlandırılmıştır.