Słupy dymów zewsząd. W nocy łuny dalekie i bliższe. Płoną garaże na Królewskiej, IPS (Instytut Propagandy Sztuki), SiM (Sztuka i Moda) i wytworna restauracja Złota Kaczka (malutka, złota kaczka na kwadratowej sadzawce... może pływa tam jeszcze?)" -pytała 12 sierpnia 1944 roku Maria Czapska obserwująca powstanie ze swojego domu na ulicy Czackiego 1 . Nie wiedziała lub zapomniała, że kaczka znacznie wcześniej, bo jeszcze przed wrześniem 1939 roku, straciła życie, i to z rąk rozochoconego

more »

... wa, które -jak mówi anegdota -pod wodzą polskiego ministra spraw zagranicznych, Józefa Becka, wystrzelało wszystkie złote rybki w sadzawce i podziurawiło wiszącą na ścianach lokalu zastawę 2 . W satyrze na sanację nie istniała potrzeba przerysowywania świata przedstawianego. To było rzeczywiście bardzo wykwintne i drogie miejsce. Restauracja stanowiła, wraz ze snobistyczną kawiarnią SiM, kompleks gastronomiczny należący do ustosunkowanej w kręgach ziemiańsko-rządowych Zofii Raczyńskiej-Arciszewskiej. Mieścił się on w ogrodach ukrytych pomiędzy pałacem Czapskich, kamienicą Grodzickiego na Krakowskim Przedmieściu a zabudowaniami ulicy Królewskiej (brama wejściowa usytuowana była od tej ulicy, 1 M. Czapska, Kartki z pamiętnika, w: J. i M. Czapscy, Dwugłos wspomnień, Londyn 1965, s. 117. 2 Z. Arciszewska, Po obu stronach oceanu. Wspomnienia, Londyn 1976, s. 33.