Eman ta Zabal Zazu garapen iraunkorrerako 14. helburuaren alde: Itsaspeko Bizitza… eta Bizia

Ibon Cancio
2021 EKAIA Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzi eta Teknologi Aldizkaria  
2015an Nazio Batuen erakundeak Garapen Iraunkorrerako 17 helburu ezarri zituen planeta osorako, etorkizun jasangarriago bat lortzeko bidai-orria plazaratuz. Helburuak 2030. urtera arteko plan gauzagarria iradokitzeko asmoarekin jaio ziren, planeta eta espezie gisa gure aurrean ditugun erronka guztiei erantzun asmotan: 2030rako Agenda Unibertsala. Hauen artean, 14. helburua, itsaspeko bizitzarena, zeharkakoenetako bat da, itsasoek gure planetako biziaren garapenerako espazioaren %99a osatzen
more » ... n heinean. Bizia itsasoan sortu zen eta bertan ostatu eta garatzeko zein eboluzionatzeko bidea topatu zuen. Eta "hauts hartatikan uste gabean noizbait ginaden gu ernai" abestiaren hitzak nolabait gaiari ekarriz, itsasotik noizbait lehorreratuko ziren izaki bizidun batzuk. Gure giza fluidoetan eta odoleko gatz kontzentrazioan gelditzen da kresal haren arrastoa. Ozeanoak dira planetaren ezaugarri nabarmenena, Lurraren ia hiru laurdenak estaltzen dituzte. Ozeanoak funtsezkoak dira Lurraren biziraupenerako, hots, Lurraren arnas sistema dira. Itsas fitoplanktonak bizitzarako oxigenoaren %50 sortzen du eta karbono dioxidoaren %30 xurgatzen du. Ozeanoek klima eta tenperatura erregulatzen dituzte, eta planeta bizia jasotzeko gai bihurtzen dute era askotako bizimoduetarako. Hala ere, 14. helburuaren xedea lortu asmotan, Ozeanoen Osasun Indizeak eta Garapen Iraunkorrerako Txostenak bide onetik ez goazela iradoki dute. Horrela, Nazio Batuen erakundeak 2021-2030ko tartea "Garapen Iraunkorrerako Zientzia Ozeanikoen Hamarkada" izendatu du. Horretan, itsas ikerketa azpiegituretan, besteak beste Plentziako Itsas Estazioan (PiE-UPV/EHUn), ikerketa burutzen duten zientzialariak, teknikariak eta ikasleak garrantzitsuak izango dira.
doi:10.1387/ekaia.22187 fatcat:zu2gsxwuubbhlbblja2ujpaoq4