Dr. Öğr. Üye. Emine ATMACA ÖZ KuĢaktan kuĢağa nesilden nesile aktarılan dua (~alkıĢ (alka-"övmek, methetmek")) ve beddualar (~kargıĢ (karga-"beddua etmek")), Türk kültür hayatının maddi ve manevi değerlerini içinde barındıran özlü sözlerden, kalıp ifadelerden oluĢur. Zaman ve mekâna göre, kullanılıĢları itibariyle değiĢik Ģekiller almıĢ, yeni tarzlara bürünmüĢ olsa da dua, Allah'a (cc.) yalvarma, yakarıĢ için söylenen dinî metin, beddua ise sevilmeyen birinin kötü bir duruma düĢmesini Allah'tan

more »

... (cc.) canı gönülden isteme/yakarma olarak tanımlanır. Dualar sağlık, sevinç, neşe, uzun, huzurlu, hayırlı bir ömür, ahirette nimetler ve iyilikler ihsan etmesi vb. için edilen iyi temennilerden/dileklerden oluĢurken beddualar ise hastalık, nefret, düşmanlık, kin, öfke, zorluk, güçsüzlük ve ölüm vb. içerikli kötü temennilerden/dileklerden oluĢmaktadır. Anlam bakımından dua ve beddualara bakıldığında dualarda olumlu, beddualarda ise olumsuz duygular ön plandadır. Her iki olumlu ve olumsuz duyguda da "Allah'a tevekkül edip O'na havale etme" durumu söz konusudur. Türk kültür hayatına ait, duygu, düĢünce ve hayalleri daha etkili bir Ģekilde ifade etmeye yarayan bu halk mahsulü özlü sözler, dilde kaybolmuĢ veya kaybolmaya yüz tutmuĢ bazı kelimeleri ve anlamları tespit etme ve diriltmede önemli bir yere sahiptir. Antalya ağızlarında kullanılan sözlü anlatımın önemli bir türü olan dua ve beddualarda da Standart Türkiye Türkçesindekilerle ortak özellikler taĢımakla birlikte, yapı ve anlam bakımından konuĢulduğu bölgeye has bazı orijinal özellikler taĢımaktadır. Bu bağlamda dua ve beddua konulu tarafımızdan yapılan metin ve kelime derlemelerinde Türkiye Türkçesi ağızlarına katkı sağlayacak pek çok eskicil (~arkaik) kelimeler de tespit edilmiĢtir. Bu çalıĢmada, dua ve beddualar ilkin anlam bakımından tasnif edilmiĢ, sonrasında yapı bakımından incelenmiĢ ve sayısal veriler ıĢığında Antalya ağızlarında dua ve bedduaların kullanımı hakkında genel bir değerlendirme yapılmıĢtır. Anahtar Kelimeler: Antalya ağızları, dua (~alkıĢ), beddua (~kargıĢ), anlam, yapı BLESSĠNG AND CURSES ĠN DĠALECTS OF ANTALYA ABSTRACT The prayer (~alkıĢ (alka-"övmek, methetmek") and the curses (~kargıĢ (karga-"beddua etmek")) which are transfering from generation to generation are consist of saying and wellworn expression that contain the material and moral values of Turkish cultural life. Even if according to time and space, they use in different shapes, prayer means that praying to Allah, saying holy text for prayer and the curse means that asking someone to fall into a bad state from Allah (cc.) with all one's heart and soul. While the prayer consists of wish of health, joy, mirth, a long lifetime and benevolence, the curse consists of bad wishes such as disability, hostility, hatred, anger, difficulty, weakness and death. Ġn terms of meaning, prayers has positive meaning, curse is negative meaning. However in both of them, there are have a meaning for trusting in Allah and refering somebody to Allah. 1 Bu makale, 21-23 Haziran 2019 tarihlerinde Erzurum'da düzenlenen II. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Bilgi Şöleni'nde sunulmuĢ "Antalya Ağızlarında Yapı ve Anlam Bakımından Dua ve Beddualar" adlı çalıĢmanın yeniden düzenlenmesi ve geliĢtirilmesi sonucunda hazırlanmıĢtır. Dr. Öğr. Üye. Emine ATMACA Prayer and cure which is saying expressed more effectively emotions, thoughts and dreams of Turkish cultural life has an important place in identifying and resurning some words or meanings that have been lost in language. Although prayer and curses used in Antalya dialects has some partnerships with Standard Turkish, in terms of structure and meaning has some original features to the spoken region. In this context, in our text and word compilation are many archaic words which is contribute to Turkish dialects. In this article, prayer and curses will firstly have been classified in terms of meaning, then examined in terms of structure and in the light of numerical data, a general evaluation will have been made about the use of prayer and curses in the dialect of Antalya.