Fallowing farmland is one of the ways of keeping soil excluded from agricultural production. A fallow field is not cultivated or cropped for many years. Proper management of fallow land can bring meaurable profits for both the producer and the soil environment. The purpose of this study has been to evaluate the abundance of soil in avialable forms of phosphorus, potassium and magnesium on farmland excluded from production. In 1996, an experiment was run, comprising five treatments: a bare

more »

... field, a field turfed with fodder galega (Galega orientalis Lam.), a classical fallow field, a fallow field covered with fodder galega (Galega orientalis Lam.) with awnless bromegrass (Bromus intermis) and a fallow field sown with awnless bromegrass (Bromus intermis). The only agritechnical treatment performed periodically was mechanical weeding of the bare fallow. The plant biomass grown on plant-covered treatments remained on field every year. Plant material was sampled only for tests. Once the growing season finished, soil samples were taken from each treatment in four replicates from the 0-25 cm and 25-50 cm deep layers. The soil samples were assayed in order to determine concentrations of available forms of phsophorus, potassium and magnesium using generally applicable analytical methods. In both layers of soil (0-25 and 25-50 cm deep), significantly more P, K and Mg available to plants were found in soil turfed with fodder galega. It was also observed that the concentration of phosphorus in the subsoil from this treatment was significantly higher in 2007 than in 2000. Strong correlation was determined between the uptake of phosphorus by plants and the concentration of its bioavailable form in soil in the following year. Keeping soil as a bare field as well as leaving natural plants for several years resulted in the biggest depletion of bioavailable forms of macronutrients in soil. WP£YW ZAGOSPODAROWANIA GRUNTÓW WY£¥CZONYCH Z UPRAWY NA ZAWARTOOEAE SK£ADNIKÓW PRZYSWAJALNYCH W GLEBIE Abstrakt Od³ogowanie gruntów jest jednym ze sposobów utrzymania gleb wy³¹czonych z produkcji. Pole od³ogowane nie jest uprawiane i obsiewane przez wiele lat. W³aoeciwe postêpowanie z tego typu gruntami mo¿e przynieoeae wymierne korzyoeci zarówno dla producenta, jak i oerodowiska glebowego. Celem badañ by³a próba oceny stanu zasobnooeci gleb w przyswajalne formy fosforu, potasu oraz magnezu w gruntach wy³¹czonych z produkcji. W 1996 r. za³o¿ono dooewiadczenie, które obejmowa³o 5 obiektów: ugór czarny, obiekt zadarniony rutwic¹ wschodni¹ (Galega orientalis Lam.), od³óg klasyczny, obiekt pokryty mie-szank¹ rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) ze stok³os¹ bezostn¹ (Bromus intermis) i obiekt obsiany stok³os¹ bezostn¹ (Bromus intermis). Jedynym zabiegiem agrotechnicznym wykonywanym okresowo by³o mechaniczne odchwaszczanie czarnego ugoru. Biomasa rooelinna wyros³a na obiektach zadarnionych pozostawa³a corocznie na polu. Materia³ rooelinny pobierano jedynie do badañ. Po zakoñczeniu wegetacji pobierano próbki glebowe z ka¿dego obiektu w 4 powtórzeniach z warstwy 0-25 cm i warstwy 25-50 cm, w których oznaczono zawartooeae przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu ogólnie dostêpnymi metodami analitycznymi. W niniejszej pracy zaprezentowano wyniki badañ przeprowadzonych w latach 2000-2007. W badaniach udowodniono, ¿e sposób od³ogowania i ugorowania gleby istotnie wp³ywa³ na zawartooeae przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu. W obydwu warstwach gleby (0-25 cm i 25-50 cm) istotnie najwiêcej P, K i Mg przyswajalnego znajdowa³o siê w glebie obsianej rutwic¹ wschodni¹. W 2007 r. stwierdzono równie¿ istotny wzrost koncentracji fosforu na tym obiekcie w podglebiu, w porównaniu z 2000 rokiem. Okreoelono siln¹ zale¿nooeae miêdzy pobraniem fosforu przez rooeliny a zawar-tooeci¹ przyswajalnej formy w glebie w roku nastêpnym. Utrzymywanie gleby w czarnym ugorze, a tak¿e kilkuletnie pozostawienie rooelinnooeci naturalnej przyczyni³o siê w najwiêkszym stopniu do zubo¿enia gleby w dostêpne formy makroelementów. S³owa kluczowe: gleba, od³óg, ugór, sk³adniki przyswajalne P, K, Mg. ¡