Prasa od samego początku istnienia Polskiej rzeczpospolitej Ludowej uznana została za jeden z podstawowych instrumentów służących do budowy "nowego socjalistycznego człowieka". Wiązało się to z przejmowanymi ze związku radzieckiego wzorcami praktyk dotyczących szeroko rozumianych relacji władzy ze społeczeństwem. Wykorzystując zalety prasy drukowanej takie jak: niska cena, aktualność, szybkość i łatwość dostępu, masowość, periodyczność oraz szeroko rozpowszechnione przekonanie o wiarygodności

more »

... owa pisanego, władze PrL starały się kształtować nowy obraz otaczającej rzeczywistości społecznej 1 . W Polsce Ludowej budową tzw. nowego człowieka zajęła się prasa partyjna oraz podległa Polskiej Partii robotniczej prasa "czytelnikowska", natomiast od 1949 r. wręcz cała prasa bez względu na swój profil czytelniczy -od tygodników dla dzieci, przez prasę kobiecą, po pisma branżowe. Propaganda przebiegała według określonego schematu: rządzący pokazują wzorce zachowań i myślenia, a społeczeństwo uczy się ich poprzez wielokrotne powtarzanie przykładów, dużą koncentrację tekstów na dany temat oraz zapewnienia, że proces ten jest niezbędny, powszechny i tylko on zasługuje na szacunek i pochwałę 2 . W rzeczywistości 1 M. Mazur, O człowieku tendencyjnym... Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL 1944-1956, Lublin 2009, s. 241. 2 tamże, s. 242. 114 urszula Ćwik prasa kreowała mit, przedstawiała nowego człowieka nie takim, jaki on był, ale jakim chcieli widzieć go dysponenci. nie opisywała, ale projektowała wzorce zachowań, myślenia oraz ówczesną rzeczywistość. Peerelowska propaganda polityczna objęła również prasę kobiecą, czyli zespół wydawnictw periodycznych przeznaczonych dla kobiet, co zostało oznaczone w tytule lub podtytule, programie, treści, sposobie ujęcia tematów, strukturze oraz formie językowej. Prasa taka jest redagowana pod kątem zainteresowań kobiet w zależności od ich wieku, wykształcenia, zawodu, pochodzenia społecznego, środowiska życia i pracy, roli i miejsca w rodzinie oraz społeczeństwie. jeśli chodzi o treść są to najczęściej wydawnictwa wielotematyczne, zbliżone do formuły magazynu. Głównym tematem prasy kobiecej jest rodzina i wszystko, co wiąże się z jej funkcjonowaniem, czyli małżeństwo i miłość jako sposób zaspokojenia emocjonalnych potrzeb człowieka, relacje między kobietą a mężczyzną, między rodzicami a dziećmi i wnukami oraz między innymi członkami rodziny. jednak prasa kobieca nie tylko traktuje o rodzinie w aspekcie emocjonalnym, lecz także o sprawach bytowych, w ujęciu ekonomicznym: dom, mieszkanie, gospodarstwo domowe, wyżywienie i zdrowie rodziny. następnym blokiem tematycznym jest aktualna pozycja społeczna kobiet, ich działalność polityczna oraz udział w zarządzaniu publicznym, walka o równe z mężczyznami prawo do samodecydowania i podmiotowości, do pracy zawodowej, jednakowych szans na osiągnięcie sukcesów zawodowych, zrobienia kariery i wreszcie prawo do udziału we władzy 3 . Po II wojnie światowej funkcje i zadania prasy zmieniały się wielokrotnie. Ewolucję tych zadań można podzielić na kilka okresów. Pierwszy z nich przypadał na lata 1944-1948 i to właśnie wtedy prasa spełniała głównie funkcję pewnego rodzaju łącznika między społeczeństwem a rządem. związane było to, z faktem, iż w latach 1946-1947 wśród spraw ogólnopolitycznych i społecznych najważniejszym wydarzeniem było referendum Ludowe oraz wybory do Sejmu ustawodawczego, toteż prasa aktywizowała kobiety do udziału w wyborach i głosowaniu zgodnie z programem i oczekiwaniami rządu. Po roku 1948 prasa jeszcze silniej została związana z partią komunistyczną. Stanowiła jej "pomocniczy oręż" i miała skupiać się na transmisji zadań stawianych przez aparat władzy do społeczeństwa 4 . W tym czasie założono, że dziennikarz jest "żołnierzem frontu ideologicznego i kształtuje rzeczywistość" toteż 3