بیهقی‌پژوهی در افغانستان
Bayhaqi's studies in Afghanistan

AhmadFahim Fayyaz, PhD student in Persian Language and Literature, Allameh Tabatabai's University
2022 ghalib quarterly journal  
تاریخ بیهقی از مهم‌ترین آثار منثوری است که تا‌کنون به زبان فارسی نگاشته‌شده است. این اثر به دلیل سرشت دوگانه‌اش، هم‌واره مورد عنایت ادیبان و تاریخ‌پژوهان بوده است. در مورد این کتاب تحقیقات ارزش‌مندی صورت گرفته که بیش‌ترین سهم را در آن نویسنده‌گان و پژوهش‌گران معاصر ایران کنونی داشته‌اند. این نوشته در پی این بوده‌ است تا به بررسی روند بیهقی‌پژوهی در افغانستان بپردازد و فهرستی از کارهایی که تا‌کنون در این زمینه انجام شده را ارائه نماید. نتایج این پژوهش، که به گونۀ توصیفی – تحلیلی کار شده است،
more » ... از این است که بیهقی‌پژوهی در افغانستان متأسفانه بسیار بی‌رمق و کم‌رنگ بوده است. از ۸۰ سال قبل تاکنون در این زمینه، کتاب و یا رسالة مستقلی منتشر نشده و از بین ۱۲۲۰۰ مقاله‌یی که در طول این مدت در ۱۲۲۰ شماره در ۱۵ نشریۀ کشور به چاپ رسیده، تنها ۵۲ مقاله در مورد بیهقی و تاریخ بیهقی و ۳۰ مقالۀ نزدیک به موضوع تاریخ بیهقی نگاشته شده است، که چیزی در حد ۰.۴٪ مجموع تحقیقات در حوزۀ علوم انسانی می‌باشد. موضوع غالب در این مقالات را بررسی‌های جغرافیایی اماکن مطرح در تاریخ بیهقی تشکیل می‌دهد. از بین محققان و نویسنده‌گان افغانستانی بیش‌ترین سهم را در این تحقیقات، استاد عبدالحی حبیبی با نگارش 11 مقالۀ مرتبط و پنج مقالۀ نزدیک به موضوعِ تاریخ بیهقی دارد. از جمله‌دلایل عدم التفات به بیهقی‌پژوهی در افغانستان را می‌توان شرایط نابسامان سیاسی- اجتماعی این کشور، جنگ و ناامنی، فقر، نبود مراکز معیاری تحقیق و عدم حمایت دولت‌ها از اهل تحقیق عنوان کرد.
doi:10.58342/.v11i3.87 fatcat:77zx2ynydfd75glaq75wlljef4