Atıf / ©-Çelikan, S. (2018). Hadis Istılahlarından Mühmel ve Sahîh-İ Buhârî Ricâlinden Süfyân'ın Tayini Meselesi, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18 (2), 764-795. Öz-Temel hadis kaynaklarında, isnâdı zikrederken bazı râvîlerin kimliğini açıkça tayin etmemek musannıfların sıkça görülen tasarruflarındandır. Bu durum hadislerin tasnif edilmeye başlandığı hicrî II. ve III. yüz yıl gibi ilk dönemlerde yaygın olan, isnâdlar ve râvîler hakkındaki yüksek bilgi düzeyi dikkate

more »

... a anlaşılabilir mahiyette olmakla beraber bu sahadaki bilginin azaldığı sonraki dönemler için "isnâdın sıhhat düzeyi" problemini gündeme getirmiştir. Farklı türleri olan bu uygulamanın örneklerinden biri de "ihmâl" veya "mühmel" dir. Bu araştırmada söz konusu ıstılahın anlamı üzerinde durulmuş ve özellikle Buhârî'nin (ö. 256/870) Sahîh'indeki isnâdlarda yer alan iki önemli râvî, Süfyân es-Sevrî (ö. 161/778) ve Süfyân b. Uyeyne (ö. 198/814) hakkında ne ölçüde kullanıldığı ve bunları birbirinden temyiz etmenin imkânı, mezkûr eserin bazı önemli şerhleri esas alınarak belirlenmeye çalışılmıştır. Yine Süfyân'ın tayini hususundaki ihtilaflar ve farklı görüşlerin gerekçeleri, bulundukları isnâdın sıhhatine doğrudan etki etmeleri nedeniyle bu râvîlerin biyografileri ve adâlet ve zabt durumları ve bu tür rivayetlerin genel olarak sıhhat açısından değeri de inceleme konusu yapılmıştır. Anahtar sözcükler-Süfyân b. Uyeyne, Süfyân es-Sevrî, İhmâl, Mühmel, İsnâd. § § § Giriş Bu araştırmanın fikir olarak ortaya çıkmasının temelinde M. Fuat Sezgin'in Buharî'nin Kaynakları adlı eserindeki bir iddiası bulunmaktadır. Buna göre Sezgin Buhârî'nin, hangisi olduğunu belirlemeksizin mutlak olarak Süfyân demesi halinde bunun Süfyân b. Uyeyne mi yoksa Süfyân es-Sevrî mi olduğunu