VDK-Award. Evolutie van het openbaar vervoer in het Gentse

Erik De Keukeleire, Guido Deseyn
1970 Tijdschrift voor Geschiedenis van Techniek en Industriële Cultuur  
VDK-AWARÐ van 25.000 frank toegekend voor zijn verzameld opzoekingswerk en publicaties, waaruit onderstaande tekst, over de beginjaren van het openbaar vervoer in het Gentse is sarnengevat. Het reconstrueren van het ontstaan en de uitbouw van het openbaar vervoer in een streek of stad is een boeiende ontdekkingstocht. Gent, als vierde stad in België, na Brussel, Luik en Antwerpen, bouwde vanaf 7873-74 een paardetram-net uit. De privé-uitbating van deze Chemin de Fer Américain, later omgedoopt
more » ... t Soc¡été Anonymede Tramways de Gand, was door het stadsbestuur verleend voor een periode van25 jaar. Doch deze paardetramdienst op zes lijnen is nooit rendabel geweest. In 1896 wenste het stadsbestuur daarom een betere dienstverlening, en koos voor aandrijving door middel van elektriciteit. De Nationale Maatschappij der Buurtspoorwegen, opgericht in 1885, werkte veel efficiilnter met stoomtrams, en verzorgde in het Gentse drie lijnen: Gent-Zomergem, nadien verlengd tot Ursel ( 1 886), Gent-Oostakker-Zaffelare (1888), Gent-Destelbergen-Wetteren-Hamme (1891) en Gent-Merelbeke (1896). Doch de tractie met breedspoor stoomlocomotieven was enkel rendabel op eigen bedding boven of onder de grond, een stèlsel dat enkel in metropolen kon worden toegepast (de stadsspoorweg, voorloper van de metro). Daarom opteerde men liever voor de minder in het stedeliik weefsel ingrijpende elektrische tram met luchtlijnen (trolley) of met accu's. Begin 1897 helde de voorkeur van het stadsbestuur over in het voordeel van de accutram, naar Parijs'model. De afwijzing van luchtlijnen gebeurde vooral op esthetische argumenten. Storende bovenleidingen bovenleidingen zouden enkel kun¡ nen worden toegestaan buiten de historische stadskern.
doi:10.21825/tgtic.v8i29.7685 fatcat:qds7p2k73nedjmcrnwcui37c6e