HAVA KALİTE İNDEKSİ İLE METEOROLOJİK PARAMETRELER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÇOKLU REGRESYON YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ

Can Bülent KARAKUŞ, Sayiter YILDIZ
2019 Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi  
Nüfus artışı ve kentleşmeye bağlı olarak ortaya çıkan hava kirliliği, yaşamı oldukça olumsuz etkilemektedir. Hava kirletici parametreler ile meteorolojik faktörler arasında yakın bir ilişki olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada; Sivas kent merkezindeki Hava Kalite İndeksi (HKİ) hesaplanmış ve hava kirliliği değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede, kent merkezinde bulunan üç adet hava kalitesi izleme istasyonuna ait hava kirletici parametreleri kullanılmıştır. Ayrıca çoklu regresyon yöntemi ile HKİ
more » ... değerleri ve meteorolojik parametreler (sıcaklık, rüzgâr hızı ve bağıl nem) arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Tüm istasyonlara ait PM10 değerleri genel olarak Kasım-Mart ayları arasında Avrupa üye ülkeleri sınır değerinin üzerindedir. NO2, SO2 ve CO değerleri ise sınır değerlerinden daha düşüktür. EPA Hava Kalitesi İndeksi Sınıflandırması'na göre; Sivas kent merkezinde hava kirliliğinin HKİ açısından "İyi" ve "Orta" düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çoklu regresyon analizi kapsamında sıcaklık, rüzgâr hızı ve nem bağımsız değişken ve HKİ bir bağımlı değişken olarak kabul edilmiştir. Analiz sonucunda; sıcaklık, rüzgâr hızı ve nem ile HKİ arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. I, II ve III no'lu istasyonlar için hesaplanmış olan R 2 değerleri sırasıyla 0.15, 0.62 ve 0.48 olarak belirlenmiştir. Çoklu doğrusal regresyon analizi ile elde edilen sonuçlara göre, II no'lu istasyon (Başöğretmen) için R 2 değeri 0.62 olarak belirlenmiş, bu istasyonda HKİ ile meteorolojik parametreler arasında orta düzeyde anlamlı (p˂0,05) bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.
doi:10.28948/ngumuh.598118 fatcat:3nzh4gtvlze73bgsfkvt545x2a