Öz: Bu çalışma, lise öğretmenlerinin personel güçlendirme algılarının örgütsel güven algıları üzerindeki etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Elazığ ili genelindeki resmi liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Elazığ ilindeki devlet liselerinde görev yapan 500 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Laschinger ve arkadaşları tarafından

more »

... liştirilen Sürgevil, Tolay ve Topoyan tarafından uyarlanan " Personel Güçlendirme Ölçeği ile Hoy, Gage ve Tarter tarafından geliştirilen ve Yılmaz tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan ve 25 maddeden oluşan "Örgütsel Güven Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Verilerin normallik, basıklık/çarpıklık analizleri sonucu normal dağılım özelliği göstermediği anlaşıldığından veri çözümlemede parametrik olmayan test tekniklerinden Kruskal Wallis-H Testi, Mann Whitney U Testi ve Sperman Brown Korelason Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin yapısal, psikolojik güçlendirme ve örgütsel güven algılarının genel anlamda yüksek düzeyde olduğu, öğretmenlerin personel güçlendirme algılarının hizmet değişkeni açısından 16 yıl ve daha fazla kıdeme sahip öğretmenler lehinde anlamlı farklılık gösterdiği, öğretmenlerin örgütsel güven algılarının sorgulanan değişkenler açısından anlamlı farklılık oluşturmadığı ve öğretmenlerin personel güçlendirme algıları ile onların örgütsel güven algıları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu gözlenmiştir. Abstract: This research aims to determine the relationship between high school teachers' perceptions of employee empowerment and organizational trust. The sample of the study consisted of 500 teachers working in the state high schools in Elazığ province in 2017-2018 academic year. In the survey, as data collection methods, "The Structural Reinforcement and Psychological Strength Scale", developed by Laschinger et al. adapted by Sürgevil, Tolay ve Topoyan and "the Organizational Confidence Scale", developed by Hoy, Gage and Tarter and adapted by Yılmaz were used. As the current situation is described in the survey, the descriptive and correlational survey design is used in this study. In the research it was observed that teachers' structural and psychological empowerment and organizational trust perceptions were high in scale-wide. The results of the research showed that the moderate and positive relationship between teachers' perceptions of personnel empowerment and organizational trust. Giriş Günümüzde her alanda büyük bir değişimin ve dönüşümün yaşandığını gözlemlemekteyiz. Kuşkusuz bu değişim ve dönüşüm örgütsel yapıları, üretim biçimlerini, yönetim yaklaşımlarını, insan davranışlarını ve motivasyon faktörlerini değiştirmektedir. Bu gelişmeler örgütlerde insana verilen önemi giderek artırmış, çalışanların daha etkili ve verimli olmasının yolları aranmıştır. Bu arayış personelin güçlendirilmesi kavramını ortaya çıkarmıştır (Koç, 2008). Personel güçlendirme; kararlara katılma, yetki devri ve motivasyon, sorumluluk kavramlarının devamı niteliğinde düşünülebilir (Müdüt, 2009). Personel güçlendirmenin temelinde çalışanların bilgi ve yetenekleri doğrultusunda fırsatları kullanarak karar vermesini ve bu kararların sonuçlarını üstlenmesini sağlamak; kısaca çalışanları işin sahibi haline getirme amacı bulunmaktadır (Karagül, 2016). Personel güçlendirme, personelin yaratıcılıklarını kullanarak geçmişten günümüze ulaşan üstün, asta emir vermesi ilkesine dayanan yönetim anlayışını terk ederek yerine örgüt problemlerinin çözümlenmesine yardımcı olma süreci olarak tanımlanmıştır (Sancar, 2012). Personel güçlendirme çoğu zaman iş zenginleştirme, yetki devri, motivasyon ve katılım kavramlarıyla karıştırılmaktadır. Personel güçlendirme kavramı temelde bu kavramlar ile ilişkilidir. Hatta güçlendirme sürecinde bu kavramların da yer aldığını söyleyebiliriz. Ancak personel güçlendirmenin bu kavramlardan ayrılan yönleri bulunmaktadır. Güçlendirmede birey, örgüt için karar alabilme yetkisine sahipken, zenginleştirmede bireyin karar alma yetkisi 746 bulunmaz (Akçakaya, 2010; Akgün, 2015). Yetki devri personeli davranışsal boyutta ele alırken, güçlendirme hem davranışsal hem bilişsel boyutta ele alır. Yetki devrinde önemli olan iştir. Personelin süreci ve kendini nasıl değerlendirdiği önemsenmez. Güçlendirmede ise önce bireyin yetkileri nasıl algıladığı önemsenir, daha sonra kendini öz güven açısından yetiştirmesi gerekir (Mujka, 2011). Personel güçlendirme motivasyondan daha kapsamlı bir kavramdır. Bireyi motive etmek için uzmanlığa ihtiyaç yoktur. Ancak güçlendirme için uzman kişilere ve uzun bir sürece ihtiyaç duyulur (Akgün, 2015; Sancar, 2012; Uzun, 2007). Katılım, örgüt içerisinde personelin birtakım kararlar alınırken sürece dâhil edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Güçlendirme ise personelin daha geniş ölçüde karar sürecine katılması ve kararlarının sorumluluğunu alma sürecini kapsar (Ala, 2010). Personel güçlendirme anlayışını etkili kullanmak ve hedeflenen başarıya ulaşmak için bir takım unsurlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlar; katılım ve karar verme yetkisi, yenilik, bilgiye ulaşılabilirlik ve bilgilerin paylaşılması, sorumluluk, ortak hedeflere yöneltme, çalışanları övme, çalışanlara güven aşılama, yeterlilik ve yetenekleri geliştirme, eğitim ve geliştirme, açık bir iletişim ortamı, performanslarla ilgili dönüt verme, kaynaklara ulaşılabilirlik ve takım çalışmasıdır. Personel güçlendirme çalışmalarının başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için yöneticilerin, örgütün ve işgörenlerin birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Örgütlerde bulunması gereken özellikler şunlardır: Örgütün misyon ve vizyonu belirlenmeli ve işgörenlerle paylaşılmalı, örgüt içerisinde güçlü bir iletişim ortamı oluşturulmuş olmalıdır, Personele kendini geliştirebilmesi için eğitim ve kaynak imkânı sağlanabilecek bir örgüt yapısı oluşturulmalıdır (Akçakaya, 2010).Yöneticide bulunması gereken özellikler şunlardır: Yöneticinin iyi bir lider özelliği göstermesi gerekir, personelin performansını değerlendirebilmek için değerlendirme standartları oluşturabilmeli, tecrübelerini astlarıyla paylaşmalıdır, personeli güçlendirme sürecinde karar verme, sorumluluk alma vs. konularda destekleyerek cesaretlendirmeli, personelin kendilerini ve işlerini kontrol etmelerine imkân tanımalıdır (Çelebi, 2009; Şenel, 2006). Personelde bulunması gereken özellikler ise şunlardır: Personel güçlendirme sürecine katılmaya istekli olmalıdır, güçlendirmeye katılacak personelin kararlar alabilmesi, uygulayabilmesi ve kararlarının sorumluluğunu taşıyabilmesi için özgüveni yüksek olmalıdır, personel otokontrolünü sağlayabilmelidir ( Koç, 2008).