w czasie II wojny światowej, tłum. M. Macińska, red. M. Rusiniak--Karwat, PWN, Warszawa 2018, ss. 623) Poles and Jews: An American Perspective Po trzech latach od wydania oryginalnego w języku angielskim pojawiła się na naszym rynku czytelniczym obszerna praca Joshui D. Zimmermana Polskie Państwo Podziemne i Żydzi w czasie II wojny światowej. Z pewnością fakt ten należy przyjąć z dużym zadowoleniem, gdyż syntetycznych ujęć tego bardzo ważnego i złożonego zagadnienia nie mamy zbyt wiele.

more »

... e" to nie znaczy, że nie mamy ich wcale, czego najlepszym dowodem jest opublikowana w tym samym 2018 roku jeszcze obszerniejsza monografi a Adama Puławskiego Wobec "niespotykanego w dziejach mordu". Rząd RP na uchodźstwie, Delegatura Rządu RP na Kraj, AK a eksterminacja ludności żydowskiej od "wielkiej akcji" do powstania w getcie warszawskim. Tę tematykę w odniesieniu do okresu od początku okupacji do lipca 1942 roku Puławski omówił we wcześniejszej (Lublin 2009) swojej książce pod podobnym tytułem. Podstawa źródłowa obu rozpraw jest także bardzo zbliżona, tak jak i metoda wykładu, praktycznie ściśle chronologiczna, z bardzo ostrożnymi komentarzami autorskimi do prezentowanych źródeł. Obaj autorzy -Zimmerman i Puławski -wykorzystują w zasadzie tę samą bazę źródłową i dochodzą do w sumie zbliżonych wniosków. Mianowicie obaj są dosyć dobrego zdania o głównych liderach polskiego podziemia, jeśli chodzi o ich deklaratywny stosunek do nasilającej się akcji antyżydowskiej niemieckiego okupanta. Obaj równie mocno akcentują, że polska konspiracja miała bardzo złożony ideologicznie skład, a silne ugrupowanie narodowe mimo zauważanych nasilających się represji wobec Żydów w niczym nie zmieniło swojego zdecydowanie antysemickiego programu. Z wyraźną dumą pisano w prasie narodowej, na przykład w "Walce", że po wojnie nie odda się warsztatów RECENZJE