ÖZET Amaç: Çocukluk çağı lösemi tedavi protako/leri çoklu ve yüksek dozlarda kemoterapik ajanları kapsar. Bunlar, kalp ve diğer birçok doku ve organ üzerinde önemli taksisite nedeni olduğundan hastalar tedavi sırasında ve sonrasında yan etkiler açısından izlenmektedir. QT dispersiyonundaki artışın kardiyak ölümler açısından artmış risk ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmada, halen kemoterapi alan ve tedavilerini tamamlamış remisyondaki lösemi/i çocuklarda olası kardiyak yan etkilerin

more »

... düzeltilmiş QT dispersiyonu (QTcD)" ku/lanılarak araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem : Akut lenfobiastik lösemi/i 24 (%43.6)'ü kız, 31 (%56.4)'i erkek toplam 55 çocukta (ortalama yaş: 8.8 ± 4.2 yıl) QT dispersiyonları değerlendirildi. Hastaların ortalama izlem süresi 34.1 ± 21.0 (aralık 1-80) ay idi. Tüm hastaların kümülatif antrasiklin dozları (mglm 2 ) belirlendi. EKG çekimlerinin yapıldığı gün eşzamanlı olarak serum elektrolit ve protein düzeyleri, tiroid fonksiyon testleri kontrol edildi. QT ve QTc interva/leri için dispersiyon, her EKG'deki 12 derivasyanda maksimum ve minimum QT ve QTc interva/leri arasındaki farklılık olarak hesaplandı. Veriler SPSS 10.0 for Windows programıku/lanılarak analiz edildi. Bulgular: Tedavisi süren (n:21) ve tedavisi tamamlanmış olan (n:34) olgular arasında QTc, QTD, QTcD, tiroid fonksiyonları, elektrolitler, globülin düzeyi ve tiriod fonksiyon testleri ve kümülatif antrasiklin dozları açısından farklılık saptanmazken, sadece QT süresi ve albümin düzeyi açısından farklılık saptanmıştır (sırasıyla 0.31 ± 0.04'e karşı 0.34 ± 0.04, p: 0.009 ve 3. 7 ± 0.6'ya karşı 4.2 ±0.5, p:0.01). Kümülatif antrasiklin dozu :::;.250 mglm 2 (n:44) ve >250 mglm 2 olan olgularda (n: ll) ise e/ektrokardiyografik ölçum/erde farklılık saptanmazken sadece globülin seviyesi farklı bulunmuştur (2. 7 ± 0.5'e karşı 3.2 ± 0.9 p: 0.02). Sonuç: Hasta/arımızda ku/lanı/an kemoterapi protako/lerinin (ALL BFM 95 ve TRALL 2000) tedavi sırasında ve tedavi sonu ortalama üç yıl içinde belirgin kardiyotoksisiteye yol açmadığı görülmüş, hastaların daha uzun süreli izlemlerinin gerekli olduğu kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Lösemi, antrasiklinler, QT dispersiyon u SUMMARY Aim: Pro/onged QT dispersion (QTD) and corrected QT dispersion (QTcD) have been associated with serious arrhythmias and sudden death in many forms of heart disease, including childhood leukemia. The purpose of this study was to determine the possible cardiac adverse effects of anthracycline treatment on corrected QT dispersion (QTcD) in patients with leukemia who were on therapy and who had completed the therapy. ---------------------· Kazancı ve ark. Methods: The QT dispersion was eua/uated in 24 (43.6%) female and 31 (56.4%) ma/e patients with acute /ymphoblastic /eukemia whose mean age was 8.8 ± 4.2 years. Mean duration of fo/low-up was 34.1 ± 21.0 (range 1-80) months. The cumulatiue anthracyc/ine dose was determined for each patient and expressed as mi/ligramsper square meter. Serum /eve/s of electrolytes, proteins, thyroid function tests, and electrocardiograms (ECG) were eualuated simultaneous/:;. The measures of dispersion for QT interual (QTD) and for QTc interval (QTcD) were accepted as differences between the maximum and minimum QT and QTc intervals, respective/y, and measured in 12 lead in eaclı ECG. SPSS 10.0 for Windows was performed for statistical ana/ysis. Comparisons between groups of patients were done using Student's two-tailed t test and Kruskall-Wallis test. Statistical significance was taken to be ap value< 0.05. Results: The patients stili on treatment (n: 21) and the patients in remission were compared. The differences were found only in QT interval and albumin /eve/s (0.31 ± O. 04 versus 0.34 ± 0.04, p: 0.009 and 3. 7 ± 0.6 versus 4.2 ±0.5, p:O.Ol, respective/y). In the children who had taken cumulative antiıraeye/ine dose :<:=;250 mg/m 2 44) and >250 mg/m 2 (n: ll), there were no difference in electrocardiographic measurements but there were difference in serum globu/in /eve/s (2. 7 ± 0.5 versus 3.2 ± 0.9 p: 0.02, respective/y). Conduskm: No remarkab/e cardiotoxicity of chemotherapy protaco/s (ALL BFM 95 and TRALL 2000) is detected in e/ectrocardiographic evaluation of the /eukemic children both on therapy and during remission for average three years. However, further monitoring and evaluation with such sensitiue and non-inuasiue methods should be done for fonger periods.