پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم

بهناز صادقی گل, علیرضا دهقانپور
2019 مطالعات قرآن و حدیث  
مغالطه یکی از طرق مهم اشتباه در استدلال و تحریف در تفکر است. آشنایی با انواع مغالطه سبب می­شود تا اندیشه انسان­ از زودباوری و سطحی‌نگری در برابر انواع خطاها در استدلال در امان بماند. انواع مغالطه‌ها، متعدد و قابل افزایش است و تشخیص و تکمیل انواع مغالطه، در علم منطق حائز اهمیت است. دقت در آیات قرآن کریم از حیث چگونگی طرح مناظره‌ها و تأکید قرآن بر نشان دادن وجه مغالطه و راه اظهار و غلبه بر مغالطات، بیانگر این مسأله است که قرآن کریم به سبک گفتگو در مناظره ‌توجه دارد. با تأمل در آیات قرآن کریم،
more » ... طاتی در مناظرات کافران با پیامبران الهی دیده می‌شود که می‌توان آنها را در انواع متعددی طبقه‌بندی کرد و با دقت در آن­ها انواع دیگری از مغالطه‌ را تشخیص داد و به شمار انواع مغالطه‌های موجود اضافه کرد. برای تشخیص انواع مختلف مغالطه­ها ابتدا کل آیات، بررسی و انواع مغالطات مطرح در قرآن بررسی شد، سپس چند نوع مغالطه که می­توانست در دسته­بندی جدید یا متفاوتی قرار گیرد تحت عناوین ابداعی معرفی شد. در این راستا هفت نوع مغالطه­ ارائه می‌شود که عبارتند از: مغالطه­های استبعاد، حقیقت و مجاز، ظن و گمان، بود و نمود، برچسب، سوگند و خودبرتری عقلی.
doi:10.30497/quran.2019.2474 doaj:d9f2d6cacbc044ab9598cb6152566b99 fatcat:adi3e26n4fcbrlb25spejkkbvy