Tak grzejąc siebie, jeszcze bardziej się rozżarli: / Wzmaga się zgiełk, szczękają żelazne oszczepy, / Dźwięk ich bije o nieba miedzianego sklepy" 2 -w ten sposób Trojanie szykują się do walki z Grekami po śmierci Patrokla. Tukidydes natomiast notuje w Wojnie peloponeskiej: "Zaczęła się bitwa. Argiwczycy i sprzymierzeńcy szli ostro i gwałtownie, Lacedemończycy powoli, przy dźwiękach licznych fletów; nie jest to u nich zwyczaj religijny, lecz sposób na utrzymanie rytmu w marszu, aby nie załamał

more »

... ę szyk bojowy, jak to często się zdarza przy natarciu dokonywanym przez wielkie armie" 3 . Choć w najstarszych opisach batalistycznych doznania i metafory akustyczne nie odgrywają pierwszorzędnej roli, jak dzieje się to w przypadku świadectw z drugiej wojny światowej, to jednak wojna zawsze wiąże się z dźwiękiem. Specyficzna dla owego nie-czasu audiosfera nieczęsto zyskuje należytą uwagę historiografów, z wyjątkiem monografii poświęconych propagandowym działaniom władz totalitarnych. Jedna z omawiających to zagadnienie historyczek, Carolyn Birdsall, pisze w kontekście miejskiego pejzażu Niemiec lat 1933-1945 o roli dźwięku w dyskursie władzy, używając terminu "ikon dźwiękowych"sonic icons, silnie powiązanych ze stereotypami współkształtującymi w naszej kulturze historycznej wyobrażenia na temat 1 Publikacja powstała przy wsparciu finansowym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.