In dit boek zoekt de auteur de denk-en gevoelswereld van de eerste Belgische koning te reconstrueren. Als rode draad gebruikt zij de uitgebreide briefwisseling met familieleden en onuitgegeven correspondentie met politieke sleutelfiguren. Door de ogen van Leopold stelt men vast hoe persoonlijke, dynastieke en internationale betrekkingen met elkaar vervlochten waren, mede als een gevolg van de succesrijke huwelijkspolitiek van de Saksen-Coburgs. Zo is er de omvangrijke correspondentie met de

more »

... ter van zijn zuster, de latere Queen Victoria, waarover Leopold zich al vroeg had ontfermd en die op haar beurt zou huwen met haar volle neef, Albert van Saksen-Coburg. De openhartigheid van de briefwisseling werd verzekerd via veilige communicatielijnen. Het resultaat is een hallucinant portret, zij het af en toe vermoeiend vanwege het repetitieve effect van brieven. Interessant is de interactie tussen drie niveaus van machtsuitoefening: de verwevenheid van het Europese en het Belgische niveau, en in de marge daarvan de houding van de koning ten opzichte van de prille Vlaamse beweging. Het spelen op twee scènes bleek reeds bij de aanvaarding van de Belgische koningskroon. In Europa wilde Leopold de oorlog vermijden en de onafhankelijkheid van België veilig stellen, in België wilde hij orde en rust brengen. De volgende decennia bleef hij zich zien als een gezant van de vrede, als een bemiddelaar tussen toonaangevende transnationale monarchieën. Oorlogen veroorzaakten immers revoluties en gaven kansen aan het socialisme, wat hij de ziekte van de tijd noemde. In feite kwam reeds in 1848 een einde aan deze verbroedering tussen monarchieën als een gevolg van de doorbraak van de natiestaten, met de Eerste Wereldoorlog als afsluiting. Oorlogen werden niet meer gevoerd in naam van de vorst, maar in naam van het volk ter verdediging van het vaderland. Ook de vorst integreerde in de natiestaat. De Franse Revolutie had Leopold getraumatiseerd. Bij de vraag hoe het dan verder moest, werd hij ook een mediator tussen tijdperken. Hoewel hij eindeloos fulmineerde tegen de hem opgedrongen Belgische grondwet, beschouwde hij het monarchale constitutionele systeem als een antwoord op de utopie van de volkssoevereiniteit, als een brug tussen de rode republiek en het autoritair despotisme. Het ging dan wel om de vroeg negentiende-eeuwse variant, het semiparlementarisme met de koning in een centrale rol. Daarbij gaf hij blijk van veel politieke psychologie. Vooreerst huldigde hij als verlicht behoudsgezinde een realpolitik. Als