Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η θεωρητική διερεύνηση των εννοιών του «κοινωνικού αποκλεισμού» και της «κοινωνικής χειραφέτησης», σε συνάρτηση με την ανίχνευση των προοπτικών μιας χειραφετικής παιδείας. Στο πρώτο κεφάλαιο αντικείμενο πραγμάτευσης αποτελεί το ρεύμα των μεταμοντέρνων ιδεών, εντός του οποίου η χειραφέτηση γίνεται αντιληπτή σε τοπικά πλαίσια, τα οποία δεν υπερβαίνουν το κυρίαρχο κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Στη συνέχεια επιχειρείται η ανάλυση των όρων «κοινωνικός αποκλεισμός» και

more »

... ινωνική χειραφέτηση» και προτάσσεται η άποψη ότι η τελευταία είναι εφικτή μόνο με την ταυτόχρονη υπέρβαση ταξικών και μη ταξικών μορφών εκμετάλλευσης και καταπίεσης, μέσω της συνειδητοποιημένης δράσης των ανθρώπων. Στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας διερευνάται ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η εκπαίδευση όσον αφορά την ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης. Κατόπιν εξέτασης των χαρακτηριστικών της σημερινής εκπαίδευσης, διατυπώνεται το συμπέρασμα ότι, παρά τη λειτουργία της ως πεδίου παραγωγής και αναπαραγωγής κοινωνικών ανισοτήτων, αυτή ενέχει και χειραφετικές δυνατότητες, οι οποίες συνδέονται με την καλλιέργεια κριτικών τρόπων θέασης της κοινωνικής πραγματικότητας. Σε αυτή την κατεύθυνση κρίνεται σημαντική η θεωρητική συμβολή του ρεύματος της κριτικής παιδαγωγικής, το οποίο επεξεργάζεται μεθόδους εντοπισμού και καταπολέμησης κάθε καταπιεστικού στοιχείου της εκπαίδευσης, με στόχο την επίτευξη της κοινωνικής ισότητας. Στο τρίτο κεφάλαιο, με αφετηρία την άποψη ότι η χειραφετική δράση, ως απαιτητική δέσμευση, δεν μπορεί να προκύψει αυτόματα από την αντίληψη της ανισότητας, αλλά προϋποθέτει την ηθική συνειδητοποίηση του ατόμου, αναζητείται το είδος της ηθικής αγωγής που δύναται να μορφώσει ανθρώπους - πρόθυμους να αγωνιστούν για τη χειραφέτηση της ανθρωπότητας. Έπειτα από την εξέταση κομβικών απόψεων που έχουν διατυπωθεί στο πλαίσιο της ηθικής φιλοσοφίας διατυπώνεται το συμπέρασμα ότι η ηθική αγωγή δεν μπορεί να αποτελεί ένα διακριτό μάθημα, αλλά οφείλει να διαπερνά ολόκληρη τη σχολική ζωή. Απευθύνεται, αφενός, στη νόηση, δι [...]