Öz Moğol egemenliği döneminde Azerbaycan'da kurulan Erdebil dergâhı, diğer sufi anlayışlardan farklı olarak siyasi amaçlarla hareket etmiş, Ortadoğu'nun kaos ortamında Müslüman Türkler için umut kaynağı olmuştur. Kuzeyde Deşt-i Kıpçak'tan güneyde Yemen'e, batıda Akdeniz sahillerinden doğuda Seylan'a (Sri Lanka) uzanan geniş bir sahada dini ve siyasi faaliyetler göstermiş, sonunda Sasanilerden sonra ilk kez İran'ı tek bayrak altında birleştiren Safevi İmparatorluğu'nu kurmuştur. Kurulduğu andan

more »

... tibaren siyasi işaretler gösteren dergâh, diğer dergâhlara oranla çok daha geniş bir sahada faaliyet gösterdiği için bölge siyasetinde bir aktör konumuna gelmiştir. Bu nedenle dergâhın şeyhleri Moğollardan başlayarak, Timurlular, Çobanoğulları, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlılar ile bir takım siyasi ve dini ilişkiler kurmuştur. Bu ilişkilerin sonucunda bir tasavvuf hareketini askeri bir harekete dönüştürerek 234 yıl boyunca İran'a egemen olacak bir devletin temellerini atmışlardır. Abstract Erdebil convent which was founded in Azerbaijan during the Mongol rule was different from other Sufi conceptions and acted for political purposes, and became a source of hope for Muslim Turks in the chaos of the Middle East. It has displayed religious and political activities in the north from Desht-i Kipchak to Yemen in the south, to the east on the Mediterranean coasts and to Ceylon(Sri Lanka) in the east. Since it was founded, it has become an actor in the regional politics since it operates in a much wider area than other convents. For this reason, the sheikhs of the convent, with the beginning of Mongolians, established some political and religious relations with Timurids, Celaymen, Karakoyunlu, Akkoyunlu and Ottomans. As a result of these relations, they transformed a Sufi movement into a military movement and laid the foundations of a state that would dominate Iran for 234 years.