Przedmiotem rozważań staną się paryskie reminiscencje obecne w publicystyce Gabrieli Zapolskiej z lat 1889-1895. Jak wiadomo, dramatopisarka nie zrobiła oszałamiającej kariery w teatralnym Paryżu końca XIX stulecia 1 � Marzyła o Ibsenowskiej Norze granej po francusku w Théâtre Libre André Antoine'a 2 , jednakże ze względu na akcent, którego nie potrafiła się pozbyć mimo usilnych starań i długotrwałego procesu kształcenia wymowy, jej plany związane z zagraniczną karierą, porównywalną do

more »

... kiego sukcesu Heleny Modrzejewskiej, nie mogły się ziścić. Prawie sześcioletni pobyt w Paryżu (lata 1889-1895) okazał się jednak niezwykle ważnym okresem w procesie artystycznego dojrzewania Zapolskiej. "Paryski uniwersytet" 3 ukształtował nie tylko jej sposób patrzenia na świat i współczesną sztukę, a po części także sposób pisania (głównie w zakresie publicystyki i dziennikarstwa), ale wpłynął również na warsztat aktorski i sceniczną wrażliwość 4 � Zbigniew Raszewski jednoznacznie ocenił aktorskie możliwości Zapolskiej, które przerwały jej karierę u Antoine'a już po piątym przedstawieniu: