Trudne sąsiedztwo. O relacjach między polskimi a niemieckimi mieszkańcami Bydgoszczy na początku XX wieku (na podstawie "Dziennika Bydgoskiego" z 1908 r.)

Agnieszka Rypel
2021 Język – Szkoła – Religia  
Wprowadzenie "Dziennik Bydgoski" to gazeta, której zasług dla utrzymania polskości w silnie germanizowanej Bydgoszczy oraz jej okolicach nie sposób przecenić. Pierwsza edycja dziennika ukazała się w 1902 r. Ciągłe szykany i mierne zainteresowanie społeczeństwa polskiego, do którego gazeta miała docierać, sprawiły, że ostatni jej numer wyszedł spod prasy drukarskiej 31 stycznia 1905 r. Działacze narodowi związani z organizacją "Straż" zdawali sobie sprawę, że nikła liczba abonentów "Dziennika
more » ... goskiego" spowodowana była m.in. tym, że "bydgoski" był on tylko z nazwy. Choć ogłaszali się w nim m.in. miejscowi kupcy, to jednak trzy pierwsze strony stanowiły przedruk z poznańskiego "Gońca Wielkopolskiego". Polscy bydgoszczanie mogli wprawdzie czytać wychodzący w Inowrocławiu "Dziennik Kujawski", a poza tym "Gazetę Grudziądzką" oraz "Dziennik Berliński", ale pisma te -ze względu na swój zbyt lokalny albo bardziej ogólny charakter -nie poświęcały sprawom bydgoskim wielkiej uwagi. Z tego powodu dzięki staraniom polskich patriotów doszło do reaktywacji "Dziennika Bydgoskiego", który pod redakcją Jana Teski, Bogusława Domińskiego oraz Tomasza Grzesiewicza zaczął regularnie wychodzić od 1 stycznia 1908 r. Już od początku gazeta za najważniejszy cel postawiła sobie obronę polskości, w tym walkę o zachowanie czystej i poprawnej polszczyzny. Zadanie to było niewątpliwie dla ówczesnej Bydgoszczy i całej rejencji bydgoskiej najważniejsze. Od pierwszego rozbioru miasto było usilnie niemczone, a od 1815 r., kiedy to weszło w skład Wielkiego Księstwa Poznańskiego, działania germanizacyjne władz pruskich uwidoczniły się w nim z wyjątkową ostrością, przybierając szer-
doi:10.26881/jsr.2020.15.12 fatcat:qce7oz3krfevpkk36zhpscoqzy