Ożywienie zainteresowania kategoriami przestrzennymi w badaniach literackich, wywołane inspiracjami płynącymi od twórców geografii humanistycznej i owocujące powstaniem geopoetyki/geokrytyki (nie wchodząc w różnice pomiędzy koncepcjami zainicjowanymi przez kennetha white'a i Bertranda westphala), wpisuje się nie tylko w co najmniej kilkudziesięcioletnią tradycję badań semiotycznych i tematologicznych, ale od pewnego czasu spotyka się również z odziaływaniem poszukiwań prowadzonych przez

more »

... ów i antropologów, zainteresowanych funkcjonowaniem pamięci kulturowej. Tak jak geografia inspiruje do szukania kulturowych sensów kategorii spacjalnych, tak historia przypomina, żeby nie lekceważyć znaczenia temporalności, nawet jeśli zdawałoby się, że literaturoznawcze badania nad czasem nieco wyczerpały swoje możliwości. Bachtinowska idea chronotopu może dzięki temu na nowo pojawić się w perspektywie kulturowej teorii literatury. Obok wyróżnienia w przestrzeni konkretnego miejsca należy uwzględnić, że pomiędzy punktami w przestrzeni możliwy jest i odbywa się ruch, a to nieuchronnie powoduje pojawienie się aspektu czasowego. w dziejach cywilizacji znane są dwa podstawowe antropologiczne modele życia: osiadły i wędrowny. w tym pierwszym zasadą jest odniesienie do miejsca, a jakiś rodzaj ruchu stanowi tylko pochodną; w drugim odwrotnie -zasadą jest ruch w przestrzeni, a miejsc jest wiele i odniesienie do nich polega na zmianie, przechodzeniu od jednego do dru-* małgorzata czermińska -prof. dr hab., wydział Filologiczny ug.