СЫН ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ, ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ОЙЛАУ ЖӘНЕ РЕФЛЕКСИЯ: ҰҚСАСТЫҚТАРЫ МЕН АЙЫРМАШЫЛЫҚТАРЫ; ОЙЛАУ ЖӘНЕ ОЙЛАУ ТҮРЛЕРІ
Meyirbek TUYEBAYEV
2016
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
АННОТАЦИЯ Мақалада соңғы жылдары Қазақстандың жалпы білім беру мектептерінде және ЖОО да қолданыста жүрген "сын тұрғысынан ойлау", "шығармашылық ойлау" және "рефлексия" ойлау түрлеріне түсініктер беріліп, олардың бір -бірінен ұқсастықтары мен айырмашылықтары мысалдар келтіру арқылы қарастырылады. Авторлар бұған дейінгі Д.Халперен ,Д.Клустер, Эдвард де Боне, Дж.Дьюи сияқты атақты ғалымдардың еңбектеріне талдау жасай отырып өз көзқарастарын, өз версиясын ұсынады. Жоғарыда келтірілген авторлардың
more »
... ңбектерінен бұл статьяның айырмашылығы сын тұрғысынан ойлауға ойлаудың "синергиялық" және "бисоциативті" түрлерін жатқызуы және олардың танымдық деңгейлеріне тоқталынуы. Мақаланың өзектілігі бұл терминдер қазіргі уақытта оқу орындарында қолданыста болғанымен, мұғалімдер үшін тәжірибеде пайдаланып дағыланбаған терминдер. Бұл терминдер қазіргі уақытта оқу орындарында қолданыста болғанымен, олардың тереңнен астарласып жатқан мағанасын түсіну үшін, философиялық мағанасын түсініп алуды ұсынады. Бұл терминдердің ұқсастықтары даму үшін, ілгерілеу үшін жасалынатын өзіндік ойтолғау. Рефлексиясын тұрғысынан ойлау мен шығармашылық ойлау дағдыларының дамуына белсенді түре мүмкіндік жасайтындығы айтылады. Авторлар осы үш түрлі ойлаудың айырмашылықтарына терең үңілген сайын бұл ойлардың бір -бірімен тереңнен астарласып жатқанынын және түбі бір -"ойлау" екендігіне тағы да дәлелдей түседі. Кілтті сөздер: сын тұрғысынан ойлау, шығармашылық ойлау, рефлексия, ойлау, ойлау түрлері. ELEŞTIREL DÜŞÜNME, YARATICI DÜŞÜNME VE YANSIMA: BENZERLIKLER VE FARKLILIKLAR; DÜŞÜNME VE DÜŞÜNCE ÇEŞITLERI ÖZ Makalede, son yıllarda genel eğitim okulları ve üniversitelerde uygulamada olan "eleştirel düşünme", "yaratıcı düşünme" ve "yansıma" düşünme türlerine açıklama verilip, onların birbirlerinden benzerlik ve farklılıkları örnekler verilerek araştırılmıştır. Yazar bundan önce araştırma yapan D.Xalperen, D.Kluster, Edward De Bone ve Dj.Dyuï gibi ünlü ilim adamların makalelerini analiz ederek kendi düşüncelerini ve örneklerini sunmaktadır. Makalenin önemli tarafların birisi, söz edilen terimler ders kitaplarında yer alsada, pratikte öğretmenler tarafında pek kullanılamayan bir terimlerdir. Makalede bu terimler ders kitaplarda yer alsada bile, tam anlamını anlayabilmek için önce felsefelik anlamının anlaşılması gerektiği sunulmaktadır. Yansıma -bu Eleştirel düşünme ile Yaratıcı düşünme olanaklarının gelişmesine aktif türde imkan sağlayacağı söylenmektedir. Yazarlar bu üç türlü düşünmenin farklılıklarına derin vararak bu düşüncelerin bir biriyle derinden bağlanmış olduğu ve dibi bir yani "Düşünme" olduğuna daha bir defa ispatlamaktadır.
doi:10.33692/avrasyad.509641
fatcat:pghaldk6z5fgdcntim2wdgrdgm