Społeczne konsekwencje chrztu Mieszka I i chrystianizacji Polski (o znaczeniu religii w przeszłości i dzisiaj)

Irena Borowik
2015 Kwartalnik Historyczny  
Sporo dyskusji i krytyki wywołały głośne tezy Samuela Huntingtona 1 , który zakwestionował priorytetowy charakter gospodarki i polityki w porządku światowym, i ogłosił, że to kultura i religia są fundamentem, na którym są zbudowane cywilizacje, oraz że w ich pokładach tkwi potencjał, grożący "zderzeniem", napędzanym przez dążenie określonych cywilizacji do dominacji. W myśl scenariuszy Huntingtona złote wieki cywilizacji europejskiej, opartej na chrześcijaństwie, w nieunikniony sposób należą do
more » ... przeszłości. Pomijając tu pytanie o to, czy wierzyć, czy przeciwnie, nie wierzyć w katastroficzne wizje przyszłości wziętego autora, trudno nie zgodzić się z konstatacją, że rola chrześcijaństwa, aksjologicznego fundamentu Europy 2 , została zakwestionowana. Wyrazem tej osłabionej pozycji religii są nie tylko puste kościoły w wielu europejskich krajach, ale przede wszystkim dyskusje wokół, ostatecznie nieuchwalonej zresztą, konstytucji Unii Europejskiej, w których kością niezgody była formuła uwzględniająca odwołanie do chrześcijaństwa. Polscy politycy -wówczas premierem był Leszek Miller, a prezydentem Aleksander Kwaśniewski, czyli przywódcy deklarujący się jako niewierzący -należeli do tych, którzy popierali wprowadzenie w preambule odniesień do znaczenia chrześcijaństwa dla kształtowania Europy. Wśród przeciwników takiego stanowiska prym wiodła Francja. Ostatecznie w odpowiednim fragmencie zapisu w preambule znalazło się ogólne odwołanie do kulturowego, religijnego i humanistycznego dziedzictwa Europy, "z którego wynikają powszechne wartości, 1 S. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 2007Warszawa (oryg. ang. 1996). 2 A. Flis, Chrześcijaństwo i Europa. Studia z dziejów cywilizacji Zachodu, Kraków 2001, s. 204.
doi:10.12775/kh.2015.122.4.05 fatcat:2guy2kh5sfhv5oqd3h4ceh2rjq