Öz Din ve toplum ilişkilerinin belirleyici aktörü "dindar" karakteridir. Genel olarak "dinine bağlı kimse" olarak tanımlanan dindar kavramı, bireyin din ile kurduğu ilişkiyi ifade etmektedir. Toplumsal dünyanın bir parçası olarak dindar karakteri ve dindarlık olgusu, anlaşılmak ve açıklanmaya ihtiyaç duyan bir özellik göstermektedir. Çünkü teolojik ve antropolojik esaslara sahip din olgusunun sosyolojik çıktısı olarak dindarlık olgusu, çok bileşenli bir yapıya sahiptir. Bu çok bileşenli yapı

more »

... kendisini oluşturan boyutlar dikkate alınarak incelenmektedir. Bu amaçla dindarlığın çeşitli boyutları esas alınarak farklı tipolojiler geliştirilmiştir. Ramazan dindarlığı kavramı da bu tipolojiler arşivine bir katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Ramazan dindarlığı, din ve toplumsal zamanın birlikte işlev görmesiyle ortaya çıkmaktadır. Hayatın önemli bir belirleyeni olarak zaman, dindarlığın biçimlenmesinde rol oynamaktadır. Dolayısıyla İslam dininin temel ibadetlerinden oruç pratiğinin gerçekleştirildiği zaman dilimi olarak Ramazan ayı, farklı bir dindarlık türünün oluşmasına imkân vermektedir. Ramazan dindarlığının temel unsurlarını ise "oruç, teravih namazı, fitre, mukabele, itikâf ve bayram" gibi ibadet formları meydana getirmektedir. Anahtar Kelimeler: Zaman, Dindarlık, Ramazan Dindarlığı, Oruç, Teravih Relationship of Time and Pietism: Ramadan Piety Abstract Devoteecharacter is decisiveactor in thecontext of relation between religion and society. The concept of piety to be defined who person connected to religion means relationship that established between religion and person. The devotee character and piety phenemenon as a part of social World need to make sense andexplained. Because the piety phenemenon as a outcome of religion that with theologicand antroplojic basics have many componentstructure. This many component structure is studied to consider dimensions which itself. For that purpose different typologies developed basically different dimensions of piety. So concept of the Ramadan piety intend to contribute into archive of typology. The Ramadan piety is appear with function that come true be tween religion and time. The time as a important determiner of life to play part of piety forms. Therefore the Ramadan month as fastingdays allow to consist of distinctive piety form. The primary element of Ramadan piety is consist of "fast, teravih salaat, fitre, mukabele, itikâf and religious holiday". Giriş Dindarlığın Boyutları ve Dindarlık Tipolojileri Beşeri gerçekliğin ötesinde kurgulanan ve toplumsal dünyada tecrübe edilen din, sosyal bilimler metodolojisi açısından anlaşılmak ve açıklanmak amacıyla incelenmektedir. Her ne kadar "din" kavramının dünya dillerindeki farklı tanımlamaları yaklaşık aynı anlamı ifade etse de bu tanımlamaların pratik uzantılarının aynı sonuçlara sahip olmadığı bilinmektedir. Bu farklılık üç temel sebeple açıklanabilir. Birincisi, dini ve bilimsel bakış açılarının farklılığıdır. Buna göre dini bakış açısına göre "dini" olarak tanımlanan ve yorumlanan olgular ile farklı bilimsel persfektiflerin "dini" kategorileştirmeleri birbirinden farklıdır. Buradaki temel farklılık, dikkate alınan "ölçüt"ün niteliğine göre değişmektedir. Zira dini anlamda "din", merkeze yerleştirilen kutsal ile ilgili iken bilimsel anlamda din, gözlenebilen ve ölçülebilen olgularla ilgili olabilmektedir. İkincisi, hayatın temel dikotomisi olan "teori" ve "pratik" in ortaya çıkardığı ikiliktir. Şöyle ki dünya genelindeki dinlerin çoğunluğu söylemsel düzeyde "iyi ve güzel"in temsilcisi konumundadır. Ancak bu iyi ve güzel kalıplar, takipçileri olan bireylerin davranışlarında aynı ölçüde temsil edilememektedir. Dolayısıyla inanç olarak din ile davranış olarak din, birbirlerinden farklı konumlarda yer alabilmektedirler. Üçüncüsü ise dinin farklı bireysel ve toplumsal tiplerle temasa geçmesi sonucu ortaya çıkan dinî toplumsal gerçekliktir. Bu gerçeklik, teori ve pratik farklılaşmasının değişen geçişkenliklerini de içermektedir. Çünkü zihinsel ve inanç açısından dini kuram; yaş, cinsiyet, statü, meslek ve dil gibi kültürün önemli unsurlarıyla farklı bileşenler meydana getirmektedir. Sonuç olarak kutsal ve toplumsal özellikleri itibariyle kültürel yapının parçası din, birbirine benzer bir bütünlükler toplamını ifade etmemektedir. Dolayısıyla bu farklı ve değişken unsurların bütünü bilimsel metodoloji tarafından din olarak tanımlanmakta ve araştırılmaktadır.