Problematyka dotycząca instytucji wywłaszczenia w prawie rzymskim należy do bardzo skomplikowanych i trudnych do zbadania głównie ze względu na brak tekstów źródłowych. Wydaje się jednak, że w Rzymie republikańskim prawo do wywłaszczania, czyli ius publicandi, należało do cenzorów. Kluczowe znaczenie mogła w tym zakresie mieć związana z tym urzędem auctoritas.