Kamikakushi -ukryty przez bogów W Japonii jak w żadnym kraju na świecie dochodzi do nieustannej fuzji starego i nowego. Niektóre wierzenia i obrzędy znikają bezpowrotnie, inne ulegają tranformacji i są wchłaniane przez współczesną kulturę, która niekiedy zmienia całkowicie ich pierwotne znaczenie. Jednym z takich przypadków jest kamikakushi 1 -słowo dosłownie oznaczające "ukryty przez bogów", dawniej służące do określenia nagłych zniknięć ludzi z osiedli. Kamikakushi nie zniknęło, wiara w

more »

... dzenie przez byty wyższe trwa nadal, a co więcej -inspiruje współczesną popkulturę. Zgodnie z wierzeniami Japończyków kami (神) wypełniają całą przestrzeń. Wszystko może się stać kami. Po śmierci człowiek również może się stać kami. Trudno tak naprawdę wyjaśnić czym jest, a czym nie jest kami. W literaturze polskojęzycznej termin ten przekłada się najczęściej jako "bóstwo" lub "duch", w literaturze anglojęzycznej natomiast występuje w tłumaczeniu jako spirit oraz deity. Do niedawna trwały nawet spory o samo znaczenie tego słowa. Większość badaczy skłonna była uznać koncepcję D.C. Holtoma, który wyprowadzał etymologię kami od słowa wymawianego tak samo, zapisywanego jednak innym znakiem (上) oznaczającym "nad", "ponad". Już w latach trzydziestych część badaczy japońskich odrzuciła jednak to wyjaśnienie, kiedy większość opowiedziała się za znaczniejszym zróżnicowaniem samogłosek w klasycznym języku japońskim. Obecnie japoński ma pięć samogłosek, w IX wieku było ich jednak więcej, bo aż osiem. To odkrycie doprowadziło do zmiany poglądów na temat etymologii słowa kami. Okazało się bowiem, że oba słowa (na oznaczenie "ponad" oraz "bóstwo") były wymawiane zupełnie inaczej. Niektórzy z badaczy są też skłonni zaakceptować pochodzenie ałtajskie (Vance 1983: 286). Kamikakushi (神隠し) jako fenomen występuje w literaturze i folklorze od bardzo dawna. Nie straciło na popularności we współczesnej Japonii, gdzie są zakładane strony internetowe poświęcone kamikakushi, tworzone przez osoby zainteresowane zjawiskiem bądź przez tych, którzy doświadczyli czy też słyszeli o kamikaku-shi. Artykuł ten ma na celu przybliżenie zjawiska "uprowadzeń", obecnego w klasycznych środkach przekazu, jakim są zbiory opowiadań (Konjaku monogatari shū, Tōno monogatari), jak również obecność tego elementu w kulturze masowej, rozpowszech-1 Słowa japońskie są zapisywane zgodnie z transkrypcją Hepburna, opartą na wymowie angielskiej. Samogłoski są wymawiane tak samo jak w języku polskim, przy czym należy zwrócić uwagę na występowanie w języku japońskim samogłosek długich, które są zapisywane za pomocą odpowiedniej litery z kreską ponad znakiem. Ich długość jest cechą dystynktywną, nie można zatem tego faktu pominąć. I tak: ō wymawia się jak podwójne 'o', ū -jak podwójne 'u'. W wypadku spółgłosek: chć, shś, z -dz, wł, y -j, j -dź. W wypadku zapisu imion i nazwisk japońskich pozostawiłam wersję oryginalną, czyli najpierw nazwisko, a następnie imię. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.