Amelia Kiełbawska, Funkcje komunikacji niewerbalnej w interakcji mówcy i tłumacza, Universitas, Kraków 2012, 156 stron (recenzja książki) Amelia Kiełbawska porusza w swojej książce problematykę dość rzadko pojawiającą się w teoretycznej refleksji nad przekładem, wpisującą się, jak sama przyznaje (s. 8), w nurt badań nad rolą komunikacji niewerbalnej w komunikacji międzykulturowej. Autorka zdaje sobie sprawę, że podjęta problematyka pojawia się w swoich elementach składowych (komunikacja

more »

... lna, tłumaczenie ustne) w obszarze rozważań różnych dziedzin nauki, więc stara się, moim zdaniem nie do końca zasadnie, umieścić ją na styku "trzech domen: językoznawstwa, psychologii i translatoryki" (s. 8). Jeżeli bowiem przyjąć, co zresztą autorka zauważa, że tłumaczenie ustne jest formą komunikacji międzykulturowej, a mowa ciała dość wąskim, ale niewątpliwie ważnym aspektem tej komunikacji, to bez problemu można zakwalifikować jej badania do komunikacji międzykulturowej, uprawianej w zależności od punktu ciężkości przez badaczy komunikacji (np. J. Bolten), antropologów kultury (np. E.T. Hall), socjologów, specjalistów od zarządzania w środowisku międzynarodowym (np. F. Trompenaars, Ch. Hampden-Turner, R.J. Mouse, G. Hofstede). Problem przyporządkowania własnych badań nie jest jednak sprawą najważniejszą, a starania autorki wynikają nie do końca z samej istoty refleksji, lecz są raczej próbą umieszczenia badań w ramach przyjętych w Polsce podziałów lub chęcią usilnego zakwalifikowania ich do językoznawstwa. Książka składa się z dwóch części o podobnej objętości. W pierwszej, zatytułowanej Problemy teorii i metodologii, Kiełbawska omawia w sposób syntetyczny funkcje komunikacji niewerbalnej, sygnalizuje problematykę tłumaczenia ustnego oraz komunikacji niewerbalnej w tłumaczeniu. Autorka przytacza i porządkuje znane od lat koncepcje, w związku z tym należy stwierdzić, że ta część tworzy wprawdzie teoretyczny filar dla przedstawionych w drugiej części badań empirycznych, jednak nie wnosi zbyt wielu nowych treści. Z uwagi na skąpą literaturę poświęconą badanemu zagadnieniu, należy pochwalić ostatni rozdział części teoretycznej, w którym autorka omawia m.in. koncepcje i badania F. Poyatosa, a w szczególności jego obszerny artykuł The Reality of multichannel verbal-nonverbal Communication in ROCZNIK nr 8.indb 285