Onder klankverwisseling versta ik de verwisseling van onderling naverwante klanken. Het is een verschijnsel dat men kan opmerken zoowel bij verschillende personen uit één en hetzelfde volk, als bij verwante talen. Het laatste zal wel een uitvloeisel van 't eerste wezen, en in allen gevalle spreekt het van zelf dat de ontzettende verschillen in de uitspraak van één en hetzelfde woord in verwante talen, bijv. van 't Skr. pan ca en Hollandsch vijf, onverklaarbaar zouden wezen, indien men niet

more »

... m dat de wijde klove, thans bestaande tuschen païica en vijf, in den beginne bijna onmerkbaar was. Voorbeelden van naverwante klanken in onze taal die door tal van Nederlanders plegen verward te worden, zijn # en e/(, 0 en ƒ, de o in dom, en de o in pbt, de r in ring en die in rijk, de 6? in dun en die in doen, de ?M' in luik en die in lui, de ?y en eï, enz. enz. Menige Hollander zal u zelfs komen vertellen dat er geen onderscheid tusschen die klanken twee aan twee bestaat, maar als gij goed op 's mans uitspraak let, zult gij ontwaren dat hij wel .degelijk of 't onderscheid in acht neemt zonder zich zelf er van bewust te zijn, bf, wat misschien nog vaker voorkomt, dat hij beide klanken kent, maar telkens verkeerd te pas brengt. Hij zal van de //reizende zon// en van eene //buitenlandsche rijs// spreken. Natuurlijk is bij elk volk de klankverwisseling of klankverwarring binnen enge grenzen beperkt en is de neiging bij verschillende volken niet dezelfde. Zoo zal geen enkele Nederlander zijn # verwarren met de Fransche in grand, de üuitsche in gut; daarentegen hoort men Russen niet zelden de media ^ met onze spirans ^ verwisselen. Op de neiging tot klankverwisseling berust ook het verschijnsel der klankafwisseling, die hierin bestaat dat men om de herhaling van denzelfden klank, bijv. bij reduplicatie, te vermijden, in de Be Volgr. II. 28