Predyktory jakości życia pacjentów poddawanych radioterapii z powodu nowotworu okolic głowy i szyi

Beata Babiarczyk, Natalia Wnętrzak
2020 Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu  
STRESZCZENIE Wstęp. Naturalny przebieg choroby nowotworowej narządów głowy i szyi oraz stosowane leczenie mają, szczególnie w przypadkach zaawansowanych, wyjątkowo negatywny wpływ na jakość życia chorych. W leczeniu nowotworów głowy i szyi radioterapia jest jedną z najbardziej skutecznych metod terapeutycznych. Pomimo nowoczesnych technik napromieniania radioterapia może się wiązać z wystąpieniem działań niepożądanych i wpływać znacząco na jakość życia pacjentów. Cel pracy. Ocena czynników
more » ... ających na jakość życia chorych na nowotwór głowy i szyi w trakcie leczenia radioterapią. Materiał. Badaniem objęto 77 chorych z histopatologicznie potwierdzonym, pierwotnym rakiem płaskonabłonkowym w obszarze głowy i szyi, u których zastosowano samodzielną radioterapię. Metody badawcze. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a użytymi narzędziami była ankieta własnej konstrukcji oraz kwestionariusze QLQ-C30 oraz QLQ-H&N35. Wyniki. Badani w trakcie leczenia napromienianiem bardzo źle oceniali jakość swojego życia. W zakresie kwestionariusza QLQ-C30 prawie wszystkie wyniki dla skal funkcjonalnych osiągnęły minimalne wartości, natomiast w zakresie skal objawowych większość wyników uzyskała maksymalne wartości. Utrata apetytu, ból i zmęczenie to najbardziej uciążliwe objawy wpływające negatywnie na jakość życia. W zakresie kwestionariusza QLQ-H&N35 wszystkie parametry, oprócz trudności z kontaktami społecznymi, osiągnęły maksymalne wartości. Obecność gęstej śliny, suchość w jamie ustnej oraz poczucie samej choroby to objawy najczęściej zgłaszane przez chorych. Wnioski. Radioterapia znacząco wpłynęła na jakość życia chorych na raka głowy i szyi, powodując pogorszenie funkcjonowania. Czynniki socjo-demografi czne, takie jak: płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie, sytuacja materialna, stan cywilny, miały istotny wpływ na jakość życia chorych w trakcie stosowanego leczenia. Słowa kluczowe: nowotwory głowy i szyi, radioterapia, skale funkcjonalne, jakość życia. ABSTRACT Introduction. The natural course of head and neck cancer as well as the applied treatment have, especially in advanced cases, negative impact on the patients' quality of life. Radiotherapy is one of the most effective therapeutic methods in head and neck cancer. Despite modern irradiation techniques, radiotherapy can cause side effects and affect the quality of life. Aim of the study. Evaluation of factors affecting the quality of life of patients with head and neck cancer receiving radiotherapy. Material. The study included 77 patients with primary squamous cell carcinoma in the area of the head and neck, who were treated with radiotherapy alone. Methods. Method of diagnostic survey was used, with questionnaires of his own design and QLQ-C30 and QLQ-H&N35 as the research tools. Results. During the radiotherapy, patients evaluated the quality of their lives very badly. In QLQ-C30 questionnaire, almost all results in functional scales reached the minimum values, and in symptomatic scales -maximum values. Loss of appetite, pain and fatigue are the most bothersome symptoms affecting the quality of life. In QLQ-H&N35 questionnaire, all parameters, besides the diffi culties with social contacts, have reached their maximum values. The presence of thick saliva, dry mouth and feelings ill are the symptoms most frequently reported by patients. Conclusions. Radiotherapy signifi cantly infl uenced the quality of life of patients with head and neck cancer, causing deterioration of functioning. Sociodemographic factors such as: sex, age, place of residence, education, fi nancial situation, marital status had a signifi cant impact on the quality of life of patients during treatment.
doi:10.20883/ppnoz.2019.57 fatcat:5gz77u3o2reddjdkq6auydoufy