Modern Osmanlı Ordusunda Alaylılar ve Mektepliler

Tuncay Zorlu
2017 İnsan & Toplum  
Kitabın yazarı Adem Ölmez, halihazırda İstanbul Medeniyet Üniversitesi tarih bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapıyor. Çalışmalarını daha ziyade Yeniçağ-Yakınçağ, eğitim tarihi, askerlik tarihi ve siyasi düşünce tarihi alanlarına teksif etmekle beraber, özellikle II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet dönemlerine ait yayınlarıyla ön plana çıkıyor. Yazarın, Modern Osmanlı Ordusunda Alaylılar ve Mektepliler isimli güncel çalışması bir ön söz, giriş, bunlara ilave olarak yedi bölüm ile sonuç ve
more » ... kça kısımlarından oluşuyor. Yazar, genel olarak 18. yüzyıl başlarından 1918 yılına kadar geçen süre içerisinde "kadim" olan ile "yeni" olan arasındaki çatışmaların ortaya çıkardığı fikrî, siyasi ve askerî olguları ele alıyor. Bu geniş olgular dizisi içerisinden askerî olanı, Osmanlı modernleşmesinin iki ucu olarak gördüğü "alaylı-mektepli" ikilemi üzerinden örnekleyerek analize tabi tutuyor. Ayrıca, çalışma boyunca sıkça kullandığı modern, modernleşme, modernizm, alay ve mektep gibi terimlerin etimolojik yapılarını, bu yapılardaki farklılaşmanın süreç içerisinde nasıl ortaya çıktığını ve hangi saiklerden etkilendiğini de tartışıyor. Yazarın teorik yaklaşımını somut olarak örneklediği kurumlar ise Mekteb-i Harbiye, Mekteb-i Tıbbiye ve Mühendishane olarak ifade ediliyor. Kitabın ilk bölümünde "Yeni Ordu ve Yeni Eğitim" başlığı altında modern Osmanlı ordusunun oluşma sürecini ele alıyor. Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasını izleyen süreçte askerî alanda yapılan yenilikler, yeni tarz yöneticiler, aydınlar, askerler ve zabitanın yetişme tarzları, buna yol açan sosyal ve siyasal ortam anlatılıyor. "Mütefennin Zabit Yetiştirmek" başlıklı ikinci bölüm mektepli zabitlerin yetişti-Prof. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi. zorlu@itu.edu.tr
doi:10.12658/human.society.7.14.d0149 fatcat:d3vjvioh7jfbvn25sfmlq5drai