Pierwsza Rzeczpospolita, jako efekt porozumienia, unii dwóch różnych narodów, była z całą pewnością wyjątkowym projektem w dziejach Europy. Funkcjonowanie nowego organizmu państwowego musiało opierać się na współpracy i wzajemnych kompromisach, także w odniesieniu do kwestii polityki zagranicznej. Prowadzenie wspólnej dyplomacji stało się nie tylko przywilejem, ale także obowiązkiem klasy politycznej drugiej połowy XVI wieku. Poziom trudności tego zadania ujawnił się już w roku 1572, kiedy wraz

more »

... ze śmiercią ostatniego Jagiellona polityka Rzeczypospolitej musiała współistnieć z bieżącymi aspiracjami i planami kolejnych królów elekcyjnych. Pojawiające się rozbieżności najlepiej obrazował czas panowania Henryka Walezego, który skupiony na wydarzeniach w rodzimej Francji, niemal wygasił polsko-litewską dyplomację na blisko trzy lata. Elekcja, a następnie panowanie Stefana Batorego wiązało się z przeznaczeniem niemal wszystkich sił na prowadzenie polityki wschodniej i dbanie o możliwe najlepsze relacje z Imperium Osmańskim. Lata 1587–1589 to z kolei czas walki o władzę w Rzeczypospolitej, ale także czas próby wygaszenia wewnętrznych konfliktów poszczególnych stronnictw politycznych. Wszystkie te wydarzenie bardzo mocno oddziaływały na kierunki polityki zagranicznej i determinowały obszar aktywności dyplomatycznej Rzeczypospolitej. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie tych kierunków, analiza intensyfikacji podejmowanych misji w określonym czasie, a następnie próba zestawienia ich z bieżącymi działaniami politycznymi. Będzie to więc próba zaobserwowania pewnych prawideł, właściwych dla dynamicznie zmieniającego się okresu pierwszych dwóch dekad po Unii Lubelskiej.