Uczeń (dziecko) niewidzące i niedowidzące w edukacji inkluzyjnej

Marzenna Zaorska
2014 Przegląd Badań Edukacyjnych  
W roku 1995 w grupach integracyjnych kształciło się 888 dzieci z niepełnosprawnością, w tym 230 dzieci z niepełnosprawnością ruchową, 204 z niepełnosprawnością intelektualną, 133 z zaburzeniami emocjonalnymi i autyzmem, 95 ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, 85 z niepełnosprawnością słuchową oraz 37 z niepełnosprawnością wzrokową. 1 Na przełomie XX i XXI wieku w edukacji szkolnej uczniów niepełnosprawnych, oprócz tendencji integracyjnych, pojawiały się również tzw. tendencje
more » ... Termin "edukacja inkluzyjna" lub zamiennie stosowany "edukacja włączająca" jest rozumiany jako długotrwały proces dążący do rozszerzania możliwości adaptacyjnych szkół w kontekście dostosowywania warunków do potrzeb uczniów, niezależnie od tego, jak bardzo byłyby one zróżnicowane. Szkoła włączająca ma być odpowiedzialna za edukację uczniów z wszelakimi rodzajami niepełnosprawności, reprezentującymi różne środowiska społeczne. Celem, jaki przyświecał twórcom koncepcji było to, aby każde dziecko miało równy dostęp do edukacji i możliwość uczęszczania do szkoły najbliżej swojego miejsca zamieszkania. W odróżnieniu od pojęcia "integracja", które w praktyce okazuje się często sposobem asymilowania uczniów do zastanej rzeczywistości, 2 koncepcja edukacji włączającej zakłada, że to nie uczeń ma być w procesie edukacji stroną, która ma się zmienić, aby sprostać zastanym wymaganiom, lecz szkoła, która powinna być na tyle elastyczna, by móc dostosować się do jego potrzeb związanych z niepełnosprawnością tak, by mógł w pełni wykorzystać swój potencjał i funkcjonować w swoim społecznym środowisku w sposób najbardziej dla niego optymalny 3 . Zasadnicza uwaga w literaturze dotyczącej edukacji włączającej poświęcona jest uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych, jako grupie szczególnie narażonej na izolację i segregację społeczną. Grupa uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych nie jest jednorodna, zaliczane są do niej "wszystkie dzieci w wieku obowiązku szkolnego, które posiadają wyraźnie większe, niż większość ich rówieśników trudności w uczeniu się, bez względu na to, czy 1 J. Bogucka (1996), Nauczanie integracyjne w Polsce, w: Wychowanie i nauczanie integracyjne. Nowe doświadczenia, J. Bogucka, M. Kościelska (red.), Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa, s. 53-55. 2 G. Szumski (2006), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, PWN, APS, Warszawa, s. 71. 3 S. Nilsen (2010), Moving towards an educational policy for inclusion? Main reform stages in the development of Norwegian unitary school system, "International Journal of Inclusive Education", nr 5, s. 480. legislation. Because of the aforementioned, the article undertakes an effort of highlighting chosen problems, in planning and realization, of the educational process aimed at disabled students, with special consideration for visually impaired pupils learning in the inclusive education system and the problems involved in the subject of providing these students with psycho-pedagogical help adequate to their needs.
doi:10.12775/pbe.2014.014 fatcat:wmtls4dulzeufkxy3fsiy4jmpy