Przedmiotem artykułu jest zbadanie stopnia znaczenia eksportu produktu turystycznego i pomocy rozwojowej oraz poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego w 83 państwach (Globalnego) Południa, spośród których wyróżniono państwa o tzw. niekorzystnym położeniu geograficznym oraz najsłabiej rozwinięte. Stopień znaczenia eksportu produktu turystycznego (nasycenia gospodarki turystyką) wyznaczono w oparciu o skonstruowany na potrzeby badania wskaźnik eksportu produktu turystycznego w gospodarce (WEPTG).

more »

... topień znaczenia pomocy rozwojowej wyliczono przy zastosowaniu (skonstruowanego na potrzeby badania) wskaźnika pomocy rozwojowej w gospodarce (WPRG). Za wyznacznik poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego przyjęto wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) i jego miernik cząstkowy zamożność (dochód narodowy brutto per capita). Przeprowadzone analizy wykazały, że rozwój gospodarki turystycznej i związany z nią eksport produktu turystycznego był większy i bardziej znaczący dla procesów pobudzenia rozwoju w państwach o wyższym jego poziomie. W przypadkach zaś niskiego poziomu rozwoju większe znaczenie (i wyższe wpływy) były z pomocy rozwojowej. Dalsza analiza potwierdziła, że zjawisko "monokultury turystycznej" jest charakterystyczne tylko dla podgrupy małych, rozwijających się gospodarek wyspiarskich. Natomiast "monokultura pomocowa" występuje nie tylko w części małych państw wyspiarskich, ale również w niektórych państwach z grupy o większym potencjale rozwojowym. Za zjawisko niosące ze sobą większe zagrożenie z perspektywy rozwojowej uznano drugie z nich. Wyniki badania stanowią argument w dyskusji nad oceną proeksportowej specjalizacji turystycznej, przemawiający na jej korzyść.