BİR POLİSİYE ROMAN DEDEKTİFİ OLARAK FRIEDRICH DÜRRENMATT'IN KOMİSER BÄRLACH'I

Betül YALÇINKAYA AKÇİT
2021 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi  
Suç ve suçlu anlatılarının edebiyattaki temsilcisi olan polisiye türü, ortaya çıkışından günümüze kadar çeşitli gelişim ve değişim evrelerinden geçmiştir. Bu süreç içerisinde hem biçim ve kurgu hem de kişiler kadrosunda farklılıklar meydana gelmiştir. Belirli bir şablona dayalı olan klasik polisiye anlatının bu şablonu kırılmasıyla birlikte polisiyenin en önemli gürü olan dedektif de artık klasik dedektif özelliklerinin dışına çıkmaya başlamıştır. Dedektier de çağın değişimine ayak uydurmuş
more » ... zamanla klasik dedektin yerini "modern" olarak tanımlanan dedektif gürü almıştır. Friedrich Dürrenmatt'ın "Yargıç ve Celladı" ile "Şüphe" adlı polisiye romanlarının dedekti olan komiser Bärlach da ilk bakışta klasik dedektier arasında sayılabilecek bir izlenim vermektedir. Ancak iki roman boyunca sergilediği değişim aşamaları incelendiğinde her iki dedektif türüyle de kesişim noktaları olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada söz konusu kesişim noktalarını belirlemek için klasik dedektif ve modern dedektin özellikleri genel hatlarıyla ortaya koyularak komiser Bärlach'ın yetenekleri, kişilik özellikleri ve alışkanlıkları bu özelliklerle karşılaştırılmıştır. Dürrenmatt'ın dedektif gürü komiser Bärlach'ın hangi yönleriyle klasik, hangi yönleriyle modern dedektier arasında sayılabileceği "Yargıç ve Celladı" ile "Şüphe" adlı eserlerinden yapılan örneklerle de desteklenerek gösterilmiştir. Nitekim Dürrenmatt'ın her iki eserde de görülen komiser Bärlach gürünün, "Yargıç ve Celladı" romanının ilk bölümlerinde genel anlamda klasik polisiye roman dedektieriyle kesişim noktalarına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Ancak romanın kalan bölümlerinde ve "Şüphe" romanı boyunca artarak devam eden ve klasik dedektin aksi yönünde bir gelişim süreci gösteren komiser Bärlach'ın, klasik dedektin o "mükemmel" özelliklerinden uzaklaşarak giderek daha fazla modern dedektif özellikleri taşıdığı görülmüştür.
doi:10.33171/dtcfjournal.2021.61.2.13 fatcat:kuallas2ujbqvmylkinmgyfeua