Ö ÖZ ZE ET T İnsan fiziksel performansı, genetik ve çevresel faktörlerden çok etkilenir. İnsanda dayanıklılık performansı, hem kardiyovasküler kapasiteye hem de iskelet kaslarının metabolik özelliklerine bağlıdır. Bu faktörler kısmen genetik katkı ile belirlenir. Bu nedenle, elit bir sporcunun gelişimine katkıda bulunabilecek genetik belirteçler saptanmıştır. Son yıllarda, yetenekli sporcuların gösterdiği atletik performansın kalıtsal mı, yoksa sonradan mı kazanıldığı konusunda çok yönlü

more »

... araştırmalar yapılmaktadır. Moleküler genetik biliminin katkısıyla yapılan bu araştırmalarda, atletik performansı etkileyen önemli genler belirlenmiştir. Atletik performansı etkileyen genlerdeki polimorfik farklılıklar, ileri moleküler genetik teknikler kullanılarak ortaya çıkartılmıştır. Bu genlerden, günümüzde en çok çalışılanı, anjiyotensin I-dönüştürücü enzim (ADE) genidir. ADE genotipi ile çeşitli patolojik ve fizyolojik kardiyovasküler fonksiyonlar arasında sıkı bir ilişki bulunmuştur. İnsan ADE geninin yapısındaki bir varyasyonun, insersiyon varyantının delesyon varyantından daha düşük ADE seviyeleri ile ilişkili olduğu beyan edilmektedir. I allelinin, özellikle triatlonlarda dayanıklılık odaklı olaylarla ilişkili olduğu kanıtlanmıştır. Bu arada, D alleli güç ve güç odaklı performans ile ilişkilidir ve özellikle elit yüzücüler arasında önemli bulunmuştur. Sonuç olarak, ADE genotipi, spor fenotipinin belirlenmesinde önemli bir faktördür, fakat tek faktör değildir. Bunun altında yatan mekanizmaların büyük bir kısmı son yıllarda yapılan araştırmalara rağmen hâlâ keşfedilmemiştir. Bu mekanizmaların, araştırmacılar tarafından belirlenmesinin spora büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, ADE geninin mevcut durumu özetlenmiş ve aynı zamanda sporla ilgilenen profesyonellerin uygulamaları için genetik bilgilerin etkileri tartışılmış ve gelecekteki araştırmalar için yön gösterici olması amaçlanmıştır. A An na ah ht ta ar r K Ke el li im me el le er r: : ADE I/D polimorfizmi; atletik performans; genetik