ALTASSYRISCHER ZINNHANDEL MIT ANATOLIEN

Horst KLENGEL
2009 Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi  
ÖZET Doğudan (Orta Asya ve Indus Vadisi, İran) elde edilen kalayın, Doğu Akdeniz bölgesine (Levant) ulaştırıldığı Ön Asya'nın bölgelerarası ticareti, Tunç Çağı ile birlikte değişime uğramıştır. Ticaret, bölgedeki saraylar tarafından kontrol edilmekte ve Ugarit, Gubla\Byblos gibi limanlar üzerinden Mısır'a, ve batıda Ege bölgesine kadar ula şılmaktaydı. İç kesimlerde ise Kuzey Suriye'deki Halep (Aleppo) ve diğer kavşak noktası olanKatna kentleri önem li rol oynamaktaydı. 2. binin başlarında
more » ... lu'da ise bu sistemin artık oldukça geliştiği, Kayserinin 20 km doğu sunda yer alan Kültepe (Kaniş)'nin, sadece kalay ticaretinin değil, yünlü tekstil ticaretinin deyürütüldüğü bir mer kez olduğu görülmektedir. B. Hrozny ve daha sonra özellikle T. Özgüç tarafından Kültepe'de yapılan kazı çalış maları sonucunda ortaya çıkan binlerce tabletten dönemin ticareti ile ilgili bilgiler elde edilmiş veAsur'dan kalay ile bazı özel kumaşların eşek sırtında Anadolu'ya taşındığı anlaşılmıştır. Eski Asur dilinde yazılmış 20000 den fazla tablet, borç senedi, taşıma sözleşmesi, kervan ortaklığı sözleşmesi gibi belgeleri ve yazışmaları -kimi zaman da adaletin sağlanması için cezai kuralları ve dava sonuçlarını-içermektedir. Diğer yerel saraylar ve kuzey-orta Suri yeli tüccarlarda bu sistemin içindeydiler. Yerel saraylar tüccarlardan vergi almaktaydı. Ayrıca dokumaları alır ken öncelikli seçim hakkına sahiptiler. Metinlerden Asur'dan Orta Anadolu'ya ulaşan ticaret yolları hakkında bilgilere de ulaşabilmekteyiz. Toros dağları üzerinden geçen yollar ve aynı zamanda Anadolu'nun güney sahil lerindeki denizyolları kış mevsiminde sınırlı kullanılabilmekteydi. Asurlu tüccarlar eşek kervanlaryla Orta Ana dolu'ya kalay ve yün ürünleri taşırlar, karşılığında altın veya gümüş alırlardı. Bu şekilde Karum döneminde (40-50yıl) yaklaşık 10 ton gümüşün Orta Anadolu'dan Asur'a ulaştığını söyleyebiliriz.
doi:10.22520/tubaar.2009.0014 fatcat:f2b6vzje4rcwlip4dgult3ttbu