Hunter Bird Breeding / Bâzdârânlık in the Ottoman Empire (Western Anatolia Example) Mehmet İNBAŞI, Tahsin HAZIRBULAN Öz: Bir geçim vesilesi olarak ortaya çıkan avcılık, insan merkezli medeniyetin gelişmesine paralel olarak devlet ve hanedanlar için askerî bir talim, spor ve eğlence hâline dönüşmüştür. Bozkır geleneğine sahip olan Türk devletlerinin ve topluluklarının sosyal ve kültürel hayatlarında ise avcılık ve av kültü, bir yaşam felsefesi olarak büyük bir etkiye sahiptir. Osmanlı

more »

... kuruluş yıllarından itibaren sultanlar, şehzadeler ve üst düzey bürokratlar kadim avcılık geleneğini sürdürmüştür. Klasik dönemde saray teşkilatında meydana gelen değişimler, avcılık kurumunu da etkilemiştir. Teşkilat; sarayın Bîrun kısmında "Şikâr Ağalığı" Enderun'da ise "Doğancıbaşı" öncülüğünde çakırcı, şahinci, atmacacı ve doğancı grupları hâlinde sultana en yakın bir yapıya erişmiştir. Taşrada, saray için avcı ve av kuşlarını besleyen kişiler bâzdârân olarak adlandırılmaktaydı. Taşra teşkilatı kendi içerisinde "Ser-Bâzdârân" öncülüğünde sayyâd, görençci, getürücü, tuzakçı, kümeci, yuvacı, tülekçi, yavrucu olarak ayrı birimlerden oluşmaktaydı. Teşkilatın her bir üyesi beratla görevlendirilir ve hizmetleri karşılığında timar tasarruf ederlerdi. Bunların yanında bir kısım bâzdârlar yapmış oldukları hizmet karşılığında örfî ve avarız türü vergilerden ve seferlerden de muaf tutulurdu. İmparatorluk coğrafyasının genelinde verilmiş olan bâzdârân timarları için müstakil mufassal ve icmâl tahrir defterleri tutulmuştur. Bu defterlerde kaza, nahiye ve köylerde verilen bâzdârân timarları ile bu timarların kimler tarafından hangi göreve istinaden tasarruf edildikleri kaydedilmiştir. Bu çalışma, müstakil bir bâzdârân tahririne ait defter parçasından hareketle Biga, Karesi, Saruhan, Karahisar-ı Sahib, Sultanönü, Menteşe, Kastamonu ve Hüdavendigâr'da bulunan bâzdârân timarları, bu timarların kimler tarafından tasarruf edildiği, hangi avcı kuşlarının olduğu tespit edilerek teşkilatın Batı Anadolu'daki yapılanmasının ortaya çıkarılması amacını taşımaktadır.