Bursa'da Kent ve Siyaset İlişkisinin Analizinde Dinamik Elit Yaklaşımı
Gül GÜN DAYANIKLI, Ramazan GÜNLÜ
2020
Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi
Öz Kent ve siyaset ilişkisi, tarihsel bağımsız kentler olgusu bir yana bırakılırsa, sosyo-ekonomik olgular ve ulusalküresel olgulardan bağımsız olarak ele alınamaz. Tarihsel bakımdan dünya sistemi, dünya-ekonomi olgusuyla şekillenmiş, kentler de dünya-ekonominin parçası olmuşlardır. Bu makalede kent ve siyaset ilişkisi kentsel elit sorunsalı çerçevesinde incelenmiştir. Kentsel elit sorunsalı yöntemsel olarak kentsel elit döngüsünü ve dinamik elit yaklaşımını varsaymakta, kentsel elit döngüsü
more »
... sosyo-ekonomik ve siyasal-kültürel dinamiklerin bir ifadesi olarak ele alınmaktadır. Buna göre kentler, küresel-ulusal ve yerel ölçekteki dinamikler ile şekillenen sosyo-ekonomik ve siyasal-kültürel niteliğe sahip yapılardır. Kentler sosyo-ekonomik nitelikli değişmeler çerçevesinde bir kriz içine girmekte, krizin etkilerine karşı kentsel elitlerin örgütlü kamu muhalefeti ortaya çıkmakta ve direniş başarı ya da başarısızlıkla sonuçlanıp kentsel elit döngüsüne girmektedir. Bu kriz, kentlerin eski sosyo-ekonomik yapılarını, güç odaklarını ve örgütlü kamu ideolojisini bütünlük-parçalanmışlık diyalektiğine sokarak, dünya ekonomisinde ve finans-politiğinde oluşan değişmelere ve işlev ve etken değişikliklerine uyarlamaktadır. Makalede Bursa'da kentsel elit değişimi olgusu, "çokuluslu" Cargill şirketinin müdahalesi temelinde ele alınmış, müdahaleye karşı oluşan kentsel kamusal muhalefet/direniş, muhalefetin çözülmesi ve "yeni" kentsel kamu kavramlaştırması, kentsel elit döngüsünü açıklamada değerlendirilmiştir. Abstract The relationship between city and politics, leaving aside the feature of the historical independent states, cannot be handled independently from global point of view. Historically, the world system is shaped by the global economic phenomenon and cities have become the part of global economy. The relation between city and politics in this paper is analyzed in the context of urban elite problem. Urban elite problem is assuming methodically the urban elite cycle and dynamic elite approach. Urban elite cycle and dynamic elite approach on Gül Gün DAYANIKLI -Ramazan GÜNLÜ, "Bursa'da Kent ve Siyaset İlişkisinin Analizinde Dinamik Elit Yaklaşımı," Kaygı, 19(1)/2020: 294-323. 295 the other hand is considered as an expression of socio-economic and political cultural dynamics. According to this approach, cities are socio-economic and political -cultural structures shaped by global-national and domestic dynamics. Cities are undergoing to crisis caused by socio-economically based changes. The urban elites, affected by this crisis, demonstrate organized public opposition. The result of this opposition can be successful or unsuccessful leading to urban elite cycle. This crisis is putting the old socio-economic structure, power centers, organized public ideology into fragmented-holistic dialectic. By this way, this crisis is adapting these structures to changes of functions and factors of global economy and finance-politics. In this article, urban-elite transformation concept is studied in the context of multinational Cargill Company's intervention and the reaction of urban public opposition/resistance, dissolution of the opposition and new urban public conceptualization. Giriş Kent ve siyaset ilişkisi, sosyo-ekonomik olgular yanında ulusal ve küresel olgulardan bağımsız değildir. Tarihsel olarak bağımsız kentler de ekonomi-politik olgunun merkezinde bulunmaktadır. Dünya sistemi dünya-ekonomi olgusuyla şekillenmiş, kentler de dünya-ekonomisinin parçası olarak değişim geçirmiştir. Kentlerin siyasal birimlere eklemlenmesi, en azından Avrupa siyasal birimleri açısından 19. yüzyılın üçüncü çeyreğinde tamamlanırken, dünyanın geri kalanı için bağımsız kent yönetimlerinden söz etmek zordur. Kentlerin ulusal siyasal birimlerle bütünleşmesi, yirminci yüzyılın temel olgularından biri olmuştur. Bununla birlikte ulusal ekonomiler içindeki eşgüdümleyici işlevler, dünya sistemindeki işlevler ile paralel özellikler göstermiştir. Küreselleşme süreciyle kent ekonomileri dünya sistemi içinde yeni işlevler yüklenmiş, bu işlevler daha ziyade üretim işlevlerinin tüketim işlevlerine dönüşümü şeklinde gerçekleşmiştir. Sermayenin üretim sürecindeki değerlenmesi, kentlerde yeniden değerlenme sürecine girmiş, nüfus hareketlerinin yaygınlaşması ile kent spekülasyonlarının (imar değişiklikleri, yeni kent parçaları oluşturma, geniş altyapı yatırımlarının kavşak noktalarına dönüşme vb.) yaygınlaşmasını getirmiştir. Bu durum sermayenin ikincil değerlenme süreci olarak görülebilir. Bu değişim, ekonomideki genel bir değişimin ifadesi olarak, siyasetin parametrelerini de değiştirmiştir. Kentler, dünya sisteminin kârları koruma, yeni kârlar elde etme sürecinde işlevler yüklenirken, siyaset de üretim alanlarından (fabrika, işyerleri, tarımsal üretim birimleri vb.) yaşam alanlarına
doi:10.20981/kaygi.705331
fatcat:aimfvukgovcgjaxkmzrpxnhcc4