Ewolucja pozycji ustrojowej Prezydenta Uzbekistanu w latach 1990-2015

Jerzy Szukalski
2016 Białostockie Studia Prawnicze  
Uzbekistan stanowi interesujący przykład transformacji ustrojowej na obszarze Azji Centralnej, gdzie cechy typowe dla całego obszaru poradzieckiego splotły się z uwarunkowaniami endemicznymi, a ściślej z aksjologią i normami trybalizmu. Pierestrojka i rozpad Związku Radzieckiego umożliwiły Uzbekistanowi odzyskanie niepodległości w 1991 r. oraz rozpoczęcie procesu gruntownych przeobrażeń ustrojowych w republice, których celem -przynajmniej deklaratywnym -było zbudowanie demokratycznego państwa
more » ... awnego, opartego na wzorcach demokracji Europy Zachodniej. Efektem przeobrażeń było pojawienie się w państwie nowych instytucji, charakterystycznych dla państw demokratycznych. Jedną z nich była instytucja Prezydenta Uzbekistanu. Pozycja ustrojowa prezydenta w niepodległym Uzbekistanie kształtowała się w burzliwym okresie przemian i ścierania się różnych koncepcji ustrojowych oraz interesów lokalnych i klanowych. Analiza ewolucji pozycji ustrojowej Prezydenta Uzbekistanu będąca przedmiotem opracowania wymaga omówienia zarówno normatywnych elementów określających tę pozycję, tzn. konstytucyjnej zasady podziału władz, charakteru mandatu prezydenta, zasad jego odpowiedzialności, funkcji i zadań prezydenta oraz ich rozwinięcia wyrażonego w zakresie przyznanych mu kompetencji, jak również czynników pozanormatywnych, które niezależnie od regulacji konstytucyjnych decydują o rzeczywistej pozycji ustrojowej każdego prezydenta. W tym ostatnim aspekcie należy wskazać na indywidualne cechy osobowości głowy państwa, posiadane predyspozycje, a także uwarunkowania endemiczne oraz system polityczny państwa, który w praktyce życia politycznego nie zawsze odpowiada regulacjom konstytucyjnym. W opracowaniu przyjęto układ chronologiczno-rzeczowy.
doi:10.15290/bsp.2016.20b.25 fatcat:vjxhj45bobg75gkmooy7cwielm