De repressie te Brugge na de slag bij Westrozebeke, 1 december 1382 - 31 augustus 1384
J. De Smet
1947
Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis
H e t laatste vierde van de X I V e eeuw was een beroerde tijd in het graafschap V la an d eren . In de V la am se steden heerste onenigheid tussen de « goed en » en de « quaden » . D e goed en waren de partijgangers van graaf L od ew ijk van M a le en behoorden tot de rijke poorters, d e kooplied en en de welgestelde am bachtslieden. D e arme am bachtslieden vorm den de partij der kwaden. In 1379 had B rugge van de graaf d e toelating bekom en om een kanaal te graven van het Z w in naar de
more »
... , ten einde meer water naar het Z w in aan te voeren, en er alzo de verzanding tegen te werken. T o e n de Brugse werklieden m et hun graafw erken te A alter het gron dgebied van de O u d e B urg van G en t bereikten, werden ze verm oord en hun werken vernield d o o r d e Gentse W it t e K aproenen on der leidin g van Jan Y o e n s , deken der G entse schippers. D eze laatsten vreesden dat d e gehele scheep vaart van de Leie naar B ru gge zou afgeleid w orden tot grote schade van de stad G ent. Bij het terugkeren van de W itt e K aproenen te G ent, m aakten de Gentse wevers zich meester van het stadsbestuur. T e B rugge en te lep er volgd en de wevers hun voorbeeld. G en t werd meester over geheel V laan d eren , waar alleen de stad O udenaarde getrouw b leef aan L od ew ijk van M a le. D eze laatste was verplicht te onderhandelen m et de o p standelingen en b e lo o fd e o p 1 D ecem ber 1379 hun grieven te on derzoeken. D it on derzoek g a f aanleiding tot nieuwe m oeilijkheden. D e Gentse wevers kwam en opnieu w on der de wapens. H u n Brugse collegas die niet talrijk g en oeg waren om zich van het stadsbestuur meester te m aken, riepen de hulp in van hun G en tse am btgenoten. T o e n deze laatsten te Brugge toekw am en o p 29 M e i 1380 werden ze uiteengeslagen d o o r de makelaars, de beenhouw ers en de vishandelaars, bijgestaan d o o r de m eerderheid der andere Brugse am bachten. G en t alleen bleef in opstand. In de twee volgen d e jaren w erd deze stad driem aal belegerd, zon der dat de graaf ze tot overgave k on dw ingen. In 1382 heerste er hon gersn ood te G ent. Liever dan zich te onderw erpen, b esloot Filips van A rtev eld e, die er het gezag voerde, met 5.000 man Brugge aan te vallen, die het h o o fd was van de partij der goeden, en waar de graaf verbleef. O p 3 M e i 1382, H e ilig B loed d ag, wachtte het Gentse leger zijn tegenstrevers af o p het Beverhoutsveld. N a de processie van het H . B loed , en in volle feestroes, trokken de B ruggelingen de vija n d te gem oet, niettegenstaande de graaf hun had aangeraden de aanval uit te stellen tot de volgen d e dag. D e B ruggelingen werden op de vlucht gejaagd en op d en voet gev olg d d o o r de G entenaren die zich van de stad B rugge meester m aakten. D e graaf k on verkleed d e stad verlaten gedurende de nacht. A ls gouverneur van B rugge werd de G entenaar Pieter van den Bossche aangesteld, bijgestaan d o o r een Brugse kapitein, de lijnw aadhandelaar Pieter d e W in te r. O m d e B ru ggelin gen te beletten het Gentse juk a f te werpen, liet Filips van A rteveld e, o p 4 M e i drie stadspoorten : de K atelijne-, de G ent-en de K ruispoorten afbreken en er de stadsvesting opvu llen. V ierh on d erd rijke Brugse poorters werden als gijzelaars naar G en t gevoerd, om er b o rg te staan v o o r de getrouw heid van hun vaderstad. W e ld r a waren d e Gentenaren opnieuw meester in geheel V la anderen, waar alleen D en d erm on d e en O udenaarde tegen stand boden. L od ew ijk van M a le was verplicht de hulp in te roep en van de Franse konin g, die in O cto b e r 1382 m et zijn leger naar V la an d eren kwam. D e eerste tegenstand ontm oette hij te K om en . H e t V la am se leger, waar de meeste strijders o p getrokken waren cn d er dw ang van de G entenaren, werd op 27 N ovem b er 1382 uiteengeslagen o p den G ou d b erg tussen Passchendale en W estrozebek e, waar Filips van A rteveld e sneuvelde. B ru gge z o n d terstond vier M inderbroeders naar de k onin g van Frankrijk om de onderw erping van de stad aan te bieden. G en t hield echter n o g stand on der de leiding van Frans A ck erm an , en sloot slechts vrede met hertog Filips de Stoute o p 18 D ecem ber 1385. cem ber tot 14 Januari 1383. (A lg e m e e n Rijksarchief te Brussel. Rolrekening n 1 2 0 1 8 ). 2°. R ekening van W ille m S lijp en G illes Spierinc, van 4 Januari tot 4 M e i 1383. (R olrek en ing n r 2 0 1 7 ). ' 3°. R ekening van W ille m S lijp en G illes Spierinc van 5 M e i tot 6 A u gu stus 1383 (A lg e m e e n Rijksarchief te Brussel, Rekenkam er, reg. n 1 1 82 44 ). 4°. R ek ening van W ille m S lijp en T h om as van S coenvelt, van 5 A ugu stus 1383 tot 10 M a a rt 1384. (Rekenkam er, reg. n r 4 8 9 8 6 ). 5°. R ekening van W ille m S lijp en T h om a s van S coenvelt, van 2 M a a rt tot 19 Septem ber 1384. (R olrekening, n r 2 0 1 9 ). 6°. R ekening van W ille m S lijp en T h om a s van S coenvelt, van 17 Septem ber tot 31 O ctob er 1384. (R olrekening, n r 2 0 2 0 ). D e eerste twee rekeningen geven alleen de opbrengst van de verbeurdverklaring, steunende op de inventarissen die ervan werden opgem aakt « alsoot tinventoris verclaerst » . D eze inventarissen zijn verdw enen. D e vier volgen d e rekeningen geven v o o r ieder verbeurdverklaring een gedetailleerde in ventaris van het ■ aanwezige bezit. Enkele dezer inventarissen, die buiten gew oon belangrijk zijn v o o r de kennis van het bezit van onze voorou ders, w orden in bijlage af gedrukt. W a n n e e r het een huwelijksgem eenschap betreft, werd de helft van het bezit verbeurd verklaard. D it verbeurde bezit werd meestal aangekocht d o o r de vrouw o f de kinderen van de gestrafte. Slechts bij gemis aan fam ilieleden, o f als deze w eigerden het g o e d af te kopen , werd het bezit verkocht aan vreem den. V o o r het opm aken van de inventaris gin gen de ontvangers ron d m et hun gevolg. Z e werden begeleid d o o r de « colvedragers » o f politiew acht van d en baljuw , « mits dat sise hem lieden hebben m oesten ghelijc dat noet was, ghem erct den staet vander stede » 2. A lles was dus n o g niet rustig te: Brugge. D e getuigenis van de geburen werd ingeroepen om het verdoken g o e d terug te vinden en om over het bedrag van de schulden ingelicht te zijn. Er werd o o k beroep gedaan op verklikkers. Z o zien we dat M a rtin den A rd re, samen met d en trom petter van de Brugse kapitein Pieter de W in te r, ter kennis van de ontvangers brachten waar het zilver van Pieter w eggedok en was, alsook een som van 180 lib. par., die aan de « joncvrauw e sVrients » in bewaring gegeven was. D e ver klikkers ontvingen v o o r hun m oeite 72 lib. '. D eze « jo n c vrauwe » werd daarom veroord eeld tot 240 lib. boete 4. E en erfenis werd verbeurd die toekwam aan m inderjarige kinderen uit Lokeren en Sint-N iklaas, om dat deze op' vijandelijk gebied verbleven. D eg en e die deze erfenis ter kennis hadden gebracht van d en baljuw , « diet w rouchden » , ontvingen 6 1b. o p 120 1b. D. D e rekeningen van de te B ru gge verbeurde goederen zijn niet volled ig. N o g andere Brugse opstandelingen, die terecht gesteld werden, zijn er niet in opgenom en. N even s de rekeningen van de verbeurde goederen hebben we n o g drie rekeningen van den baljuw van B rugge : 7°. Rekening van W ille m S lijp, baljuw van B rugge, van 4 ja nuari tot 3 M e i 1383. U itg e g e v e n d o o r N . d e Pauw, ] e b a n F r o is s a rt' s C r o n y k e v a n V la e n d e r e n . G en t, K on . V la amsche A ca d em ie, 1900, I I e D eel, bl. 58-95. 8°. Rekening van dezelfde baljuw , van 4 M e i 1383 tot 1 M aart 1384. (A lg e m e e n Rijksarchief te Brussel, Rolrekening" n 1 1032. A lle e n de uitgaven staan afgedrukt b ij N . d e Pauw, a. w ., bl. 9 6-1 0 6 ). 9°. Rekening van d ezelfde baljuw, van 2 M aart tot 19 S ep ( 2 ) R e k e n i n g I I , u i t g a v e n . (3 ) I , 54. (4 ) V I I , b l. 82. I I I , 14. tem ber 1384. (R olrek en ing, n' 1033. A lle e n de uitgaven staan afgedrukt bij N . d e Pauw , a. w ., bl. 107-1 14). G e b r u ik t e M u n t . D e rekeningen werden opgem aakt in p on d en parisis ' ( V i 2 van een p o n d g ro te n ). O veral waar een andere m unt gebruikt werd, heb ik ze, v o o r deze studie, om gerekend in parisis m unt. R ozebeke gesneuveld was, m oesten toch 7 lb. 4 s. betalen, alhoewel het een « on n oosel m an » was, die verplicht werd op te trekken 11. D e wever Jacob T ib e lin had geen deel g e n o m e n aan de opstand, maar toen hij vernam na de slag bij R ozebeke dat het Franse leger, met zijn Bretoense wapenlieden naar Brugge afkwam , was hij uit de stad gevlucht. D eze B retoenen immers waren berucht om hun wreedheid. Jan T ib elin m ocht terug keren mits het betalen van 180 lb. en het verlies van 60 lb. die de baljuw in zijn plaats ontvangen had van een schuldenaar. Z i j n schrik koste hem dus 240 lb. ls . In w oners van het vijandelijk gebied, die m oesten erven van een Brugse ingezetene, zagen hun erfdeel v e rb e u rd 19. G edurende de onlusten waren de stedelijke voorrechten geschorst. Z o o zien we het g o e d verbeuren van de overleden vrouw van A u gu stin de M o o r , om d at ze bastaard was. N o c h zij, n och haar m an hadden d eelgenom en aan de opstand 20. Enkele van de gebruikte vakterm en werden opgen om en in een kort glossarium . V o o r verscheidene term en echter kon de betekenis niet gevon d en w orden . 1 . W i l l e m K o u c k e , p o o r t e r . W ille m K ou ck e poortere in B rucghe, gheboren vut In glan d , gestorven. Ghearresterd on d er zine w eduw e, m its da t sine aeldingers Inghelschen zijn , d e pertseelen hier naer volgh en d e. Eerst in gh eld e 3 0 lb. groten. Item in zelvere 1 scale, 1 pla d in nap. Item in w ullen ontrent 8 Ib. g ro. Item 1 sto o p flessche., 1 vierendeel flessche, 1 pinte flessche. Ite m 2 tenin stopen , 5 vierendele, 2 can delaren, een g ro o t beckin. Ite m 5 scrinen on d er cleene ende g ro o t, 3 lisen, eene cleene beckin. Item eenen pansier, 2 pip en, 1 huve m et kaken. Item 2 h an dscoen, eene baerdhaex, een zwaerd. Item 6 bed den on der qu aet en de goet, alle g h e sto ffe rt elc naer zijnre waerde, 1 lettelkin h ou d s, 1 lettelkin torven , 6 b o f fetten. Item 2 frox die der w eduw e zijn en d e 3 caproenen zon d er k n oppen. Item ' t huus daer soe in w o e n d ende ' t h a lf huus d e r naest. Ite m 2 witte ketelen, 2 zwarte ketelen en d e 1 m otta lin e potten , 1 spit, 2 w enders, 2 staelysers. Item 18 sticken scotelen o n d e r cleene en d e groet. Item eenen zac m eels. Item eenen om h a n c om tren t der v rou w en bedde. Item 4 bancleederen" 16 zittecussens. Item 1 flessche van 2 stopen . Item 4 oorcu ssen s cleene, 3 zetele. Item 2 taflen 4 scraghen. Ite m so es m en der v oorseid er w eduw en sculdich also soe verclaerde en d e over g a f. E erst Jan van B ou ch ou te 50 lb. g ro. Ite m Jan u ten R osen 4 lb. 16 s. g ro. Item Jan W o e s te !a n d te B rucghe 50 s. g ro. Item O le v ie r R ijcqu aerd te B ru cghe 40 s. gro. Ite m Jan V o l p o n d te B rucghe 19 lb. g ro. Item de jon cvrou w e Lotiers w eduw e 6 1b. 6 s. g ro. Ite m der vrou w e S cou th eten s te B ru cghe 14 s. gro. Item d e vrouw e van der N o o r d p a le te B rucghe 10 lb. g ro. Item O levier d e C o n in e te B ru cghe 11 lb. 5 s. g ro . Ite m Jan f. S y m oen s te B ru cghe 5 lb. 10 s. g ro. Ite m G illis v an der V e ld e te Brucghe 4 lb. 6 s. g ro. E n d e d it eist d e voorseid e w eduw e sculdich es : E erst L am brech t B u sw oerden 26 lb. 8 s. gro. Item A d a m e G oriy en s V a n d en kin dren Pieters W itsterts van tsvorseits Pieters goede, ghebannen van m o y te n b i der wet van Brucghe. Eerst 1 huus staende naester niewer halle upten h ou c van enen clenen straetk in ne, m et 12 s. 6 d . gro. ' s iaers der utegaende. E n de die t ' achtere van 4 jaren. Jtem ' t sestendedeel en de ' t vier ende twintichste deel van enen huus daer naest. Jtem drie vierendeel an een h uus ten H o y e m etten Laste die m en niet ne w eet als n och . Jtem 't huus daer hi w uende staende an den wissel, te sinen live o m 4 lb. gro. ' s iaers te betaeln e d ie van S inte D o n a e s, daer o f es m en hem leden 't achter 7 lb. g ro. en varyn c n och 4 lb. g ro. Jtem 1 bed de alsoo ' t staet. 1 m ans fr o c, 1 v rou w en voeders, 1 v rou w en fr o c m et saye ghevoedert, 1 dob bele clo ck e , 1 vrouw en roc, 1 deel gharens, 1 grote serine, 7 cleene beddekin ne, 6 paer slaeplakene, 2 flasschen, 2 vierendele, 1 m ortier, 1 qu ad e scaperade, 2 paer scraghen, 1 staelysere, 1 yser w endepanne, 1 lavoor, 16 stix scotelen, platelen en d e sausieren, 1 tinnin stoop , 1 vrouw en riem kin sonder sm elt m et selvere besleghen , 1 qu aet scrinekin, 1 bed d e cleet, 3 cussinne, 1 fortsierk in, 6 oorcu ssin ne, 8 stix scolakene ende dw alen , 1 w it ketel, 3 zwarte ketels, 4 m ottalin ne potten , 1 quaet bexkin, 1 tafle, 1 tinnin zoutvat, 1 deel scuppen , 1 deel seachten van glavien, vele ou d er fu tselin gh e, 1 deel P operin xer m atten, 1 deel sneesen. M e t 14 lb. gro. van insculden die h em der stede B rucghe sculdich es, en de n o ch Clais de S m et 20' s. gro. E n d e G riele T o o lnaers 10 s. gro. Jtem es d e vorseid e Pieter sculdich d en wesen Jans S m ou ters 10 lb. g ro. ghew edt als w eseghelt. Jtem Jan d en Sm outere 3 lb. g ro. E n d e an dese vorseide paertselen hebben d e kinder Pieter Joris van R oen geville, bedraghen van conspiracien, ghevloen. Z i jn w ijf hier over ghegheven . Eerst sine stede staende in de N aeltstrate bi Jacops van A ertrik e, daerin ghearrestert : eerst jn de slaep cam ere een g r o o d breed bed d e g h estoffeirt m etten om ban cke, eenen zetel, een cleane scrinekin, 2 lisen, 1 v o n d t a fk , eenen voetb o o g h e , 12 cussene m et aerm en ghew roch t, 1 drichoir, een cou fer, een scrinekin m et 2 la den, 1 coetse m et eenen sm alen bedde, 3 banc'ieederen, 3 oorcu ssene, een sticke lakens, 1 kem m eneel. Jtem in een ander cam er : 8 bed den m et ccetsen e n d e m et datter toe b eh oord . Jtem n o ch in een andere cam er 7 bed den. Jtem n och in een ander cam er 1 beddekin gh estoffeirt, een h andvat, een lijs, 1 tafle, 2 scrage. Jtem in ander cam er 2 bed den g h estoffeirt, eenen zetel, 1 tafle, 2 scraghen. Jtem n och in twe andere cam eren 8 bed den. Jtem in d e kokene 4 m otalinn e potten , 5 akers, 5 pannen, 2 yseren speten, 2 roosters, een hancyser, 2 staelyseren, 1 scap ra d e,l d o ck e , 3 d osin en teninswerx, 2 grote pannen. Jtem in de sp ende : 1 scaprade, 1 serine, 3 vierendelen, eenen stoop , 4 flesschen , 12 stix scolaken e, 12 stic dw alen, 6 candelaers. Jtem ben eden jn t zaelkin : 1 tafle, 2 scraghen, 1 lijs, 1 drech oir, eenen bou c, 3 han dvaten, 3 beckine, een bang, 6 kem eneelen. In den v loer bened en : 1 lijs, 1 tafle, 2 scraghen, eenen zetel, 1 dr.itsoir, 3 bancken. Jtem 2 faelgen. Jtem 18 b o ffetten . V e r co c h t m ijns heeren deel van desen paercelen d en wive ' s vorseits Joris m its dat see bleef in d e scult o m m e 7 4 4 lb. R e k e n i n g I I I , n r 16. J>. P i e t e r H u e r e l , h o s te lie r . Pieter H u e re l, w onen de ten H a n e ;in d e V la m inchstrate, ghevloen ende gheruum t. Eierst thuus ten H a n e daer hi w oenden , m et 113 lb. 10 s. parisis ' s iaers ervelike uutgaende. Jtem m et 48 lb. par. ' s iaers uutgaende ten live v a n ........ Jtem m et 48 lb. par. ' s iaers der u utgaende ten live van ........ , ende dese laetste 48 lb. o f te lossene den denier om m e 10 als hi w ille dies ' t huus es. Jtem 8 teninne kannen eic van 4 stopen, 7 flesschen van 2 stop en , een flessche van eenen stope, 9 stopen, 4 pin te, 6 andere flasscen, 12 vieren deel, 9 beckinne, 3 handvaten, 1 lo o d in la voir, 10 pannen m et oren, 3 crauwels, 4 yserinne lepelen, 2 visch pannen, 3 kettelen, 3 yserinne sp eyten, 2 m oertieren, 2 w en ders en d e 2 capm essen. In d e kuekenne : 4 staelysere 5 roosters, vive m otta lin e potten , 6 d o u zo in e n sausieren, 30 diepe h olle scotelen, 4 dou sin en platelen, 26 andere platelen, 6 grote platelen, 2 h ollen teelen, 4 tenine stan ders,. 4 flasschen elke van tw een stoop en , 4 andere flasschen, 3 vieren de! e, 14 stop en. Jtem 8 vierendele, 100 stocvisschen, 2 vaten beercorens, 1 tonnekin aysijns, eene cupe m et ghesoutene vleesche, 1 lettelkin bootren in eene cupe, een cu p e zouts. 16 scolakens, 16 dw alen en de 6 andere, 3 frox , 1 cuers, 2 faelgen, eene clock e, 3 parijssche candelaers, 2 witte cuelcten, 3 breede bed den, 4 paer breed en lijnlaken en, 11 sm ale bed den , 6 paer sm aelle lijnlakens, 10 saergen, een om b an c al gheheel, 3 bancleedren, 12 cussene o p de cim e re bachten. Jtem 2 blaeuwe bancleedren, 2 saergen, 1 coetse, 2 witte d e e d re , 2 lijsen, 2 branders, 3 scrinen, een d rech oir, een banc, een pruusche ta fle, een foersierken, eenen m antele ghevoedert, 2 zeitels, 2 wam baissen, 1 taerge, 3 coetsen, 6 brootcoerve, een lijs, 2 ta flen , vier scragen, 2 branders, 3 d ou sin en cussene, eene serine m et roetinnenkersen, 2 branders, 1 tafe le, 2 scragen, 4 bancken, een drech oir, 1 con toir, 2 vederieren, 12 scotelen, 7 stadelbarden, 1 serine, 15 oercussenen, eene serine m et ou d e lijnw ade, 2 bancken, een ton n e m et aerweten, 24 cussene van w apenen en de 3 bancleedren der t o e , 4 niew e scolakene, 3 dw alen, 10 zelverine scalen, eene dou sin e lepelen, 6 ta fel m etten scragen, 4 lisen, een con toir, 4 tanghen , vele branders, 12 candelaers en de 3 g roete branders, eenen voetbog h e, 1 beckin neel, 4 zw aerde, 3 par bala ncheron, 1 par achter lappen , 2 yseren cousen. Jnt co n to ir vele d in x van specerien, van brieven, van anderen d in gen in cleene paertseelen, 1 m ettaline m oortierkin ; vele h ou d s, torve en de berninghe. V e r c o c h t m i jn s h e e r e n d e e l , h u t e g e d a e n d e h e l t v a n d e n h u u s d i e m i jn h e e r e b e h o u t m e t t e n l a s t e , M a r i e n 's v o o s e i t s P i e t e r s w iv e , m i t s d a t so e b l i j f t i n u u t s c u l d e n e n d e i n s c u l d e n o m m t 1 2 0 lb . R e k e n i n g I I I , n r 6. . Jan v a n M o e r k e r k s , v le e s h o u w e r . J a n v a n M o e r k e r k e , e e n v l e e sh a u w e r e , b a l l i n g z i jn d e b ij w e t t e n , d i e w e d e r j n c a m b i n n e n L i p p i n s t i d e n ; e n d e d e r n a e r , a l s m i jn heere j n t l a n d q u a m , v l o e n d e n u v o e r Y p e r l a c h m e t t e n v i a n d e . G h e a r e s t e e r d o n d e r z i jn w i jf . E e r s t e e n e s t e d e s t a e n d e b a s t e n Z i n t e S a l v a t o o r s b ij m e r v r o u w e n v a n S t r a t e n , m e t 1 2 s. g r o t e n 's i a e r s ervelike der uutgaende, van 4 jaren t'achter. Jtem 6 bed den ghestoffert. Jtem 5 scrinen, 4 lisen, een dritsoir, 3 ta flen , 4 scgragen, 2 tanghen, een staelyser, 2 ketelen, een flessche, een vierendeel, een dou sin e on der tenin scotelen, platelen ende sausieren. H ie r jegh en es C ateline ' t w ijf 't vorseits Jans scu ld ich Catelxnen van d en D o rn e van weese g o e d e 9 lb. groten, also zo e zeid. Jtem C laise d en M a n 3 0 s. g ro. Jtem v a n biere 18 scilden. Jtem Betten haren jon cw ive 2 0 s. g ro. Jtem Jacops w eduw e van R o d e n 11 s. gr. Jtem der w eduw en Clais van M oerk erk e 6 lb. 13 s. gro. V e r co c h t m ijns heeren deel C atelinen d er w eduw en, te Joorkins svoorseits Jans kinds b o u f, van desen pertseelen 162 lb. E n d e boven desen zeit d e voorseid e w eduw e d at haer ghen om e waren 2 co e n en de 3 scapen, 4 ton n e vetvischs ghehaelt bij Janne van Bassevelde ende costen 6 lb. 10 s. gro. Jtem 11 huid en. Jtem so was der ghehaelt een pac m et cleederen wel w aerd zijnde 6 lb. gro. E n d e van desen pertselen so staet soe onverlet ende oec m ijn heere o m h ec zijn deel te vervolg h e a n de g h en oen d it allende. R e k e n i n g I V , n r 31. H a n n e k i n , M i c h i e l M e e u s z o n e , m e ss e n m a k e r . H a n n ek in , M ich ie l M eeu szon e, m essem akere, g h ev loen en de gheruum t jn G h en d . E erst ghearresteerd on d er zine v oech d en de helt van eenen huus staendë in de Z w a rteled er Tauw ersstrate, da t zeer o u d es en de qualike te ghereke, m e t 5 s. g ro. ' s iaers der ute gaende. Jtem der in de smesse, d e sm ed allam e van eenen m essem akere, 4 slijp stene onder cleene ende groet. Jtem een bed de van 9 vierendelen, 3 sm alle beddekin e, 1 d ob b el clocke. Jtem een en kerel m et w itten ghevoedert. Jtem een y d e l clock e, 1 coetse, een serine. Jtem n o ch een serine derin 3 tennen vierendele, eenen stoop , 2 zou dvaten , 15 stix on der scotelen, platelen ende sausieren, 1 tafle, 2 scraghen. Jtem n o ch eene serine, een brandere" 10 zitte cussene, een hancleed , 4 oorcussene, 2 saergen, 2 scolaken, 1 dw ale, 1 overslop, 1 h uve m et laken, eenen buckelare. Jtem een p ladin napkin. Jtem een cleene zelverin riem ekin, 3 b o ffe tte n , 1 zetele, een beckin . Jtem es m en hem scu ldich in onghereeder sculden ghew et u p chaerters 10 lb. g ro. E n de es te w etene d at ter laester rekeninghe m ijn heere ghereken t was 7 lb. g ro.. m id s d at d o e de k n ech t cleene was en de niem ene. V e r co c h t desen pertselen Jacop M eeu s en de W ille m C am biere rechezw eers van d e n vorseid en H a n n ek in e, m ids da t zij bliven in de scult o m m e 150 lb. R e k e n i n g I V , n r 32. S. ] a n v a n B ie r v li e t , s c h ip p e r . V a n den wive Jans van Biervliet, van ' s vorseits Jans goed e, gheba nnen van m oy ten bider w et van Brucghe. Eerst 1 huus staende u p d e R ey e an Snacghaerts brucghe, v erb on d en in 37 lb. g ro. der u p beset m et enen chartere. E n d e der ute ghaet 11s. gro. ' s iaers te landcheinse, t ' achter van 4 jaren. Jtem 1 huus m et enen h out thune, daer ute ghaet 45 s. g ro. ' s iaers en de m en eist t 'achter van 5 jaren. Jtem 1 a lf huus 1 achtendeel m in, staende an ' t vorseide eerste huus m etten landcheinse. Jtem 7 scuten som zere te brok en. Jtem 3 J /2 lb. g ro. ly fren ten te ver M a rie n syns w yfs live, beset u p een qu aet te broken huus al te vallen, daer m en niet o f ontfan gh en alzo vorseit es. 3 lizen, 1 dretchoir, 1 scipscrine, 1 scaperade, 2 ta flen , 1 zetel, 3 bed den , 2 Iodin e watervate, 1 ta fle, 1 paer scraghen, 3 6 stix tins on d er scotele en de platele, 1 flassche van 2 stopen , 1 tinnin stoop , 4 qu ad e ketele, 2 m otta lin ne potten , 1 zetel, 2 scraghen, 1 tafelk in , 2 branders, 2 staelyseren, 1 roostere, 2 m o r tiers. Jtem bed d en g h estoffeirt, 19 cussinne, 1 culcte, 1 cronekin , 3 oorcu ssin ne, 1 m antel g evoed ert m et w itten lakene, 5 paer lynlafcene, 2 witte rox, 1 eap roen g h ev oed ert m et selverinnen cn op p en , 1 stic lakens van 2 ellen, 3 oorcu ssin ne, 2 saergen, 1 vrou w en m antele m et witten lakene g h ev oed ert m et selverinnen k n op p en , 1 d ob b le clock e, 1 ydele clock e, 1 y vorin k n y f, 1 fr o c gh evoedert m et ganetten, 1 beckinneel son d er baerd. Jtem n o ch 4 bed den g h e stoffeirt en de vele cabels, repen, h o u t en de vele m isseliker p londeringh en . Jtem 1 g ro o t h o o p gaerden. Jtem 65 lb. 7 s. gro. van in scu ld en on d er qu ad e scult en de goed e. Jtem 2 0 4 lb. 7 s. g ro. in uutsculden. O n tfa n g e n van m yns heren d ele van al desen vorseiden paertselen m ids da t z o e b lijft in d en last vander scu ld : 120 lb. B . I 9 . J a co b d e B u e r s e m a k e r , p o o r t e r . V a n 't g o e d d at b leef bachten Jacop d e n Buersem akers, ghestorven binnen G h e n d , jn zijn ghiselscap. D a e r es een breed bed de m et eenre ccetsen en de datter toe b eh oord al g h estofferd , 2 ellen lakens en de een jnalve. Jtem eene scip serine ende eene ander serine. Jtem eene keerlijs, een ander lijs, m et 2 bancleedren . Jtem 6 zittecussene, 3 b o ffe tte n , een v o n ta fle, 1 ander ta fle et 2 scraghen, eenen zetel, eenen b r o o tc o o r f, 1 scapraede, 1 bade cupe. Jtem tenin were, 4 plateel, 2 sausieren, 1 la voir, 1 beekin, 2 eandelaers. Jtem 1 ysere flessche. Jtem 1 halsberghuel, 1 böorst plate, 1 ketelhoet m et eenre hontsknevelare, 1 paer pip en, 1 paer platine h a n d scoe n , 1 zw aerd, 1 haex. Jtem een du u st torve, 1 h on d ert berninchouds. Jtem 2 fro o x , 1 dobbel clock e. Jtem 1 ydel clock e, 1 paer cousen, 2 caproene. Jtem so es m en den vorseiden Jacoppe schuldich : Eerst G o d sca lc R om m el jn t rod e : 15 s. groten . Jtem Jan Jnghelken N a ch teg alle : 6 s. groten. Jtem graue rod e : 4 s. groten. Jtem Jacob H o n d e rw a e rf : 5 s. groten . Jtem een Z o e tk in : 3 s. 4 d . groten. Jtem een C allekin : 3 s. groten . Jtem C o p p in Jakem arc : 2 s. groten. Jtem Jan de B oortq en : 12 s. 6 d . gro. Jtem Pieter M eeu s : 1 lb. gro. D it es dat Jacob vorseyt sculdich was : Eerst van huushueren van 2 jaren t'achter, lo o p t : 30 s. gro. Jtem van 's C o n in x gheld e : 5 s. gro. Jtem van eenen bastaarden kin de dat Jacob vorseit achter hem h eeft ghelaten en da t ' s C o n in zy n breed n u h o u d en m oet, betael der voestere : 6 s. g ro. ' Jtem eenen pelsse werkere betaelt eenen ou d en scilt. V e r c o c h t ' t recht da t m yn e here hier an adde Steven d e Buersem akere ' s voorseid s Jacobs brou dere om m e : 3 6 lb. R e k e n i n g I V , n 1 ' 27. 1 0 . W i l l e m S la e s s in , b a rb ier. W ille m Staessin de barbieur, g heruu m d van m oyten . V o n d e n ende ghearresterd on d er zine w ijf. E erst zijn stedekin, jn d en C o rte n W in c k e l u p de Reye m et 17 lb. parisis t' s iaers der uutgaende. Jtem een ander stedekin bij S . G illis m et 6 cam eren daer u ute gaet 12 lb. parisis t' s iaers, also m en zeid. Jtem 3 zetelen, 4 b o ffetten, 3 beckine, 2 arm e can nen, 1 m otta lin e p o t, 2 can nen, 1 vieren d eel, 1 staelyser, 1 tanghe, 4 coorte dw allen, 1 lijs, 1 bancleet, 6 cussine, 1 streckebedd e, 1 tafle, 2 scgragen, 4 setelen, 2 branders, 2 clo ck e n , eene qu ad e zwarte faelge, 2 scrinen, 2 sm ale bed den ghesto ffe rt, 7 paer slaeplakene an der qu aet en de goet. Jtem in d ie cam eren bij S . G illis : 2 cd e lik e bed den, een saerge, 1 lijs, 1 v o n tafle, 3 scrinen, 2 zetelen en de 4 boffetten . E nde vele seulden die zij scu ldich zijn. V e r c o c h t m ijns heeren deel M argrieten 's voorseits W ille m s wive en de zinen kinderen, ter bed e van buerchm eesters en de der camere van B rucghe, m its da t zo e b lijft jn d e scult om m e 8 lb. g ro., valent 9 6 lb. R e k e n i n g I V , n r 25. 1 1 . G h e e r d er d d e W u l f , tim m er m a n . G heeraerd de W u l f , tem m erm an, d o o t. E n de 't seste deel van den g o e d e daer naer h em b leef es verstoorven u p Janne d en W u l f zinen zon e, ballinc van m oyten . D a e r bleef eerst 2 husen staende ten H o e y e m et 8 groten tsiaers landseins der ute gaende, jn ' t een w oen d de w eduw e, en d e zou d e gh eld en te hueren om tren t 16 s. groten , ' t andere es verhuerd o m m e 16 s. groten t' s iaers. Jtem n o ch een ander huus staende u p Steenhauwers d ijc m et 12 groten t' s iars der utegaende, en de ghelt te hueren 40 s. groten t ' s iaers. Jtem z o zijnre 2 sm ale bed den , 2 ta flen , 2 scraghen, 3 stopen , 4 vierendele, 2 m ottalin en p otten , 2 lisen, 2 kem inn elen , een beckin, 1 handvat, 2 pannen, 2 ketelen, om trent 50 rauwe barden. Jtem 1 zetel, 2 scrinen, 6 oorcu ssin e, 12 zittecussine, 2 hancleederen, 2 qu ad e clocken , 1 m ans karei. Jtem n och 2 bed d en m etten saergen, een o u d e plate en de 1 o u d e scoot. Jtem een qu ad e roestigh e ghorgiere, 4 paer slaeplakene. Jtem al G herards tem m erallam e. A lle n desen paertselen van catelen uutghesteken d 'husinge om m e 36 scilde, dar o f m in heere ghebuerd 't sestendeel" lo o p 7 lb. 4 s. par. D ie s beh ou t m in heere in d en husinghe m itsgaders Jans vorseits seste deel. C . I N B O E D E L S V A N K L E I N E B U R G E R S . ligh ende in eenen pit jn de wette. E n d e der u p es hi veie scuidich also m en zeit. Jtem 3 sm ale b ed d en m et d en slaeplakens en de 3 sargen, 6 cussene, een bancleet, eene serine, eene zwarte faelge. Jtem eenen gevoederden fro c, eenen stoop , 2 vieren deelen , 3 ketelen, een m otalin p o t, eene panne, een staelyser, een ta fle, 4 scraghen, 12 stix o n d er scotelen, platelen en de saucieren. V e r co c h t m ijns heeren deel van desen paertselen den kinderen ' s voorseid s Jans ter beide van Pluenis R ijck o lf, m its d at zij bliven in d e scult, om m e 2 8 lb. R e k e n i n g I V , n r 16. 1 3 . W i l l e m va n d e n P a r a d is e , m a k ela a r. W ille m vanden Paradise, m akelare, gheiusticijerd m et den zwaerde.. N a e r h e m bleef eere stede m et eenre w oenste der naest, staenden tusschen der ou der M o le m b ru cg h e n en de d e n Jacopinen, tusschen M ich iels van Y se n d ick e en d e Lauw ers van C oolkerk e, m et 2 lb. gro. ' s iaers uutgaende. Jtem n o ch m et 4 0 s. gro. 's iaers uutgaende ten live van Janne M o e rm a n n e en d e van zine wive. Eerst een ketele in een fo u rn o is, 4 andere kettels, 3 m etaelline potten , 3 pannen, 3 beckine, 3 handvaten, 3 bed den , 4 coetsen, eenen om h an c, 2 ydele scrinen, eene scaprade, een drech oir, een deelkin zeem s. Jtem so es de w eduw e scu ld ich van den cheinse van haren husen 9 lb. gro. en de ander sins vele en de soe h eeft 4 cleene kinderkine. V e r co c h t m ijn s heeren deel der w ed uw en ter kin d er b o u f, m its d a t soe b lijft in d e scult, ter bede van Z e g e r van Langhem aersch, o m m e 2 4 lb. R e k e n i n g I I I , n r 4. 1 4 . L a u w e r s v a n C o o l k e r k e , k a a rs g ie te r . T e Lauw ers van C oolkerk e, bi den Jacoppin en , gheruum t. Jn eerste zijn huus staende bij d en Jacoppinen. Jtem 4 b e d d e n m etten saergen der toe en de den slaeplakens, 5 oorcu ssene, 1 zwarte faelge, 12 cussene. 2 bancleederen, een cron eken, eene om ban c. Jtem de allam en van d en keersam bochte en de vele roetinnekersen ghem aect, 2 beckinne, een lavoir, eene panne, 4 keytelen, 4 m otta linne p otten ; n o ch 2 pannen, 4 vierendele, eene pin te flessche, eene lanterne. Jtem scotelen, platelen en de saucieren 34 stix. Jtem 3 m o r tieren en d e andere fu tselinge achter husen. D e s e paertcelen van jn h aven en d e cateylen waren alle ghelaten der •weduwen en de d e n kin deren ' s voorseits Lauwers, ute ghesteken de husin ghen daer an m ijn heere d e heelt b eh ou d , om m e 2 4 lb. R e k e n i n g I V , n r 2. 1 5 . Jan K e y s e r , z o u th a n d e la a r . V a n den g o e d e Jan Keysers d o o t te R osebeke. Jnt eerst 1 bed de van 2 ellen m etten peluw en, 1 saerge en de de lijnlaken der toe, 1 coutse, 2 sm ale bed d en elc van 7 vierendelen m etten saerge en de slaplaken, 3 corcussens, 12 zittecussens, 2 bancleed ren , 1 serine, ,2 qu ad e scrinen, 1 hoenrekavie, 3 qu ad e zetel, 6 b o ffe tte n , 1 b.anc, 1 clene lisekin, 2 ketele, 1 m etalin p o o t, 1 m o r tier m etten stocke, 1 yser standart, 1 handvat, 1 candelare, 1 stoopjlessch e, 1 vierendeel flessche, 1 pinte flessche, 2 ten in e vierendelen, 1 h olle scuetel, 2 telioren, 4 platelen, 8 clene h olle scutelle, 4 sau niere, 1 yseren pa nne, 1 yseren spit, 2 tafelen en de andere futselinghe m isselike ; 2 scolaken, 2 dw alen, 6 zou dvaten , 3 lb. garens, 1 deel h o u d s , colen en d e torven, 1 cort cleet, 1 fr o c, 2 rox, 1 cuers, 1 zwart faelge, 1 cloke, 1 h a lf huus bider E eck ou d brucghe m et een p o n d groten ' s iaers en d e 50 groten ' s iaers ervelicke der ute gaende. Jtem es d e v oorscid e w eduw e scu ldich : E erst den kin deren S cov ers 3 0 s. gro. sonder de bate. Jtem d en kin deren f. ver M arien 2 1b. 8 s. gro. son der der bate. Jtem d en kin deren H e n ricx van der L ep en 3 8 s. g ro. son der der baten. Jtem M arien D reyselars 2 lb. g ro. Jtem der W ille m s T em m erm an s 6 lb. 8 s. g ro. van zou te. Jtem H e n r ic S o y 6 s. g ro . van zou te. Jtem C lais Z e g h e rs 19 s. g ro. van soute. Jtem der vrouw e T em m erm an s 3 lb. 10 d . g ro. van zoute. Jtem der jon cvrou w en sV riesen 7 s. g ro. Jtem te Biervliet, Jan D ie d o lf een p o n d g ro . Jtem te G illis O ste n w o o rd ich sculdich ter L ich t M esse van hushueren 31 s. gro. en de 6 d. g ro. Jtem te Jans van R o d e n van huushueren 3 6 s. gro. Jtem der v rou w e ' s O edem akers van gheleenden gheld e 2 Ib. g ro. Jtem Reyniere van der Stichelen een p o n d g ro. Jtem Jacob van Z o m e r g h e m 17 s. g ro . Jtem Jan d e n H e e t 7 s. gro. Jtem R obrech t Baerd een p o n d groten. V e r co c h t desen pertselen m ijns heren deel der w eduw e ' s v o o rseits Jans ter kin der b o u f om m e 15 lb. R e k e n i n g I V , n r 39. 1 6 . G o s sin E r e r w y n , k le e r m a k e r . G ossin Everw ijn die m en heet G ro o te G ossin , sceppere, d o o t te Rosebeke. N a e r h em bleef eene w eduw e, daer was v o n d e n een g ro o t bed de g h estoffeirt, 2 ander bed den , 3 scrinen, een lijs, eene d ob b el clocke" eenen karei ghevoedert, 4 stix on der cleederen, 3 orcussene, 6 a n d er cussene, 2 bancleedren, 24 stix tins, 2 flesschen, 1 scaprade. Item so es m en h e m vele sculdich van werkene also m en zeit. V e r c o c h t C a t e l i n e n d e r w e d u w e n m i jn s h e e r e n d e e l v a n d e se n " m i t s d a t s o e b l i jf t i n u u t s c u l d e n e n d e i n s c u l d e n o m m e 2 2 lb . R e k e n i n g I I I , n 1 ' 5. 1 7 . P i e t e r d e G r a r e , w e v e r . V a n d e n goed e bleven achter Pieter den G rave, wever, ghestorven in B rucghe, daer o f ene w edew e bleef die de h elt van den g o e d e beh elt ; ende van den vorseyden Pietren waren aeldinghers B ou d in d e G ra ve en de M ich ie l d e G ra ve, bed e g heruu m t van m oyten , en de d e kin deren C lais Keysers die hi h ad d e b i svorseits Pieters zustere" zyn d e te Brucghe. G hecalengiert te m yns heren b o u f de tweedeel die d en vorseyden B ou din n e en de M ich ie le ghebuerd zou d en hebben , aats te weitene : 1 huus staende upten Belie over de V rid a ch m a erct, belast m et 3 lb. 12 s. parisis van renten der vutgaende. Ite m twee clene husekinne d e r n effen s staende belast m et 40 s. par ' s iaers der uutgaende, en de al dese rente t' achtere van 4 jaren. 12 cussine, 3 lisen, 2 scrinen, 2 bed den , 2 ja ergen , 1 selverine scale, 3 m ottalin ne p otten , 2 ketele, 20 sticke tins, 1 cort su rcoot, 1 wit rcc, 1 m antel, 1 failge, 2 weve ghetauw e, 2 bruxse lakene. E n d e dese pertselen belast m et 14 lb. gro. van u utsculden a lzo bleec bi wetteliken chaerters. O n tfa n g e n van d en dardendeie van ai desen pertselen, te m y n s heren b o u f, vander vorseyden w eduw en, m ids da t soe b ly ft in d e scu ld : 60 Ib. W ille m Roegiers, lininw evere, d o o t te Rosebeke. Lisabette sine w eduw e en de zine kin deren besitten een stroyin huussekin staende v o o r d e ram en te C attevoord e. m et 6 groeten ' s iaers daer utegaende 3 qu ade bed den, 1 scolaken, eene dw ale, een zw aert faelgekin , een vrou w en la n cleed ghevoedert, een cort cleet m et eenren qu ad en voed erse" een ta fle, 2 scraghen, een paer lijnlaken e, een m ottallin p o t, 2 zwarte ketolen, eenen m oortier, een vischspaen , 4 tenine scotelen, 3 lininne weveghetauwen. V e r co c h t m ijn s heeren deel van desen paercelen der w eduw en en de den kin deren, m its d at zij bliven in d e scult, o m m e 22 lb. R e k e n i n g I V , n r 12. • D . A R M E I N B O E D E L S . 1 9 . C la y s va n d e B o o n g a e r d e , w e v e r . C lays van d e n B oon g aerd e, wevere, d o o t te Rosebeke. G hearresteerd on d er sine w eduw e 1 wevers ytauwe, 2 scapraden, een staelyser, eenen ketel, 1 banc, 1 tanghe, 6 stix tenin scotelen en d e saussieren, een lijs, een bed dekin 2 paer slaeplakene, eene clock e, 2 frox , een od elijc husekin staende in d e Esel strate m et lis. groten t ' s iaers erveliker der uutgaen de. E n de d e w eduw e es vele scu ldich also d ie ghebueren zeiden. V e r co c h t dese paerselen W ille m m e ' s voorseits Clays broeder, m ids dat hi b lijft in d e scult, o m m e 9 lb. R e k e n i n g I V , n r 21. 2 0 . ] a n C la r o u d , w e v e r . Jan C la ro u d , een wevere, d o o t.
doi:10.21825/hvgg.v84i1.4094
fatcat:5i3zbia5tffh3mfo63gttni6ka