The article makes the reader familiar with the most important and most interesting theatrical and quasi-theatrical forms, methods and techniques used in contemporary Polish schools. It begins with description of the simplest ones helping to develop the so-called 'living word culture' (e.g. narrating aloud, reading aloud, reciting, reading with roles assigned) Further, stage adaptations and modern forms of work utilising student-activating methods such as: drama games, inscenised trial,

more »

... sed trial, 'theatrical-literary workshop' , and drama are described. After T. Samulczyk-Pawluk, the following contemporary theatrical forms are listed as well: self-made theatre, doll theatre, objects theatre, poetry theatre, pantomime, plastic theatre, theatre of propositions, small forms theatre. The article contains a discussion of theatrical and quasi-theatrical forms in an early school education teacher's work. These can to a large extent catalyse a pupil's creative expression, which in turn allows him better to understand the text being discussed in class or play his part. Streszczenie Artykuł przybliża czytelnikowi najważniejsze i najciekawsze formy, metody i techniki teatralne i parateatralne stosowane we współczesnej szkole w Polsce, od najprostszych, które kształcą tzw. kulturę żywego słowa (np. głośne opowiadanie [gawędę], głośne czytanie, recytację, czytanie z podziałem na role), przez inscenizacje, do nowoczesnych form pracy, z wykorzystaniem metod aktywizujących, takich jak: gry dramatyczne, sąd inscenizowany, "warsztaty teatralno-literackie" i drama. Wyróżniono również (za T. Samulczyk-Pawluk) następujące współczesne formy teatralne: teatr samorodny, teatr lalek, teatr przedmiotów, teatr poezji, pantomima, teatr plastyczny, teatr propozycji, teatr małych form. W artykule wskazano jedną z najciekawszych form teatralnych stosowanych w szkołach słowackich -dramatyczne wychowanie. Specyfikę artykułu stanowi omówienie zagadnienia związanego z rolą form teatralnych i parateatralnych w pracy nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej, które mają duży wpływ na wyzwolenie ekspresji twórczej ucznia, co pozwala mu lepiej zrozumieć omawiany tekst literacki czy budować rolę. Keywords: theatrical and quasi-theatrical forms in Poland, early school education Słowa kluczowe: formy teatralne i parateatralne w Polsce, polonistyczna edukacja wczesnoszkolna