et-Tabâtabâî'nin Mîzân Tefsiri'nde Uyguladığı Cery Kavramının Arka Planı

Sabahattin GÜMÜŞ
2021 FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi  
İsnâaşeriyye/İmâmiyye/Câferiyye Mezhebi'nin hadis kitapları ve rivâyet tefsirlerinde âyetleri imamlar, taraftarları ve onların düşmanları sayılan kimselerle ilişkilendirilen birçok rivâyet bulunmaktadır. Modern dönem İsnâaşeriyye müfessirlerinden Muhammed Hüseyin et-Tabâtabâî (1904-1981) rivâyetlerdeki bu irtibâtı, geliştirdiği cery kavramıyla açıklamaktadır. Bu çalışmada onun cery kavramını uygulayarak ortaya koyduğu âyet yorumlarının, âyet-rivâyet uygunluğu açısından analizi ve eleştirisi
more » ... lmıştır. Ayrıca onu bu kavramı, Şiî-usûlî ulûmu'l-Kur'ân'ına üst bir başlık olarak kazandırmaya sevk eden âmiller bulunmaya çalışılmıştır. Buna göre teorik açıdan ilgili kavrama yüklenen anlamın âyet yorumlarına yansımadığı ve bunun arkasında mezhep taassubunun olduğu anlaşılmıştır. Bu tutumuyla onun, İsnâaşeriyye rivâyet edebiyatında önemli bir yekûn tutan söz konusu rivâyetleri muhâfaza etme çabası içine girdiği tespit edilmiştir. Diğer yandan onun, bâtıni anlam ile te'vîl kavramını da bu amaca yönelik düşündüğü fark edilmiştir.
doi:10.16947/fsmia.957131 fatcat:3obcjpecvndgtgosqrp3waupjm