W badaniach nowych leków placebo stało się nieomal standardem. Zasady dopuszczające jego stosowanie u ludzi wywodzą się z Deklaracji Helsińskiej, uzu-pełnianej dyrektywami Unii Europejskiej i Światowej Organizacji Zdrowia. W uznaniu korzyści wynikających ze stosowania placebo w uzupełnieniach tych po-szerzono jego dopuszczalność rówież do przypadków, w których istnieje skutecz-ne leczenie. Nadal jednak pozostają ograniczenia w dopuszczalności stosowania placebo opierające się na przesłankach

more »

... kowej niezbędności oraz ochronie pa-cjenta przed ryzykiem związanym z jego stosowaniem. Te ogólnikowe zalecenia w zakresie dopuszczalności placebo powodują, że działające komisje bioetyczne świadome wagi problemu muszą podejmować trudne i odrębne decyzje w każ-dym projekcie badawczym. Choć komisje bioetyczne mają przede wszystkim opi-niować badanie pod względem poprawności etycznej, to przedmiotem rozważań komisji musi być również ocena uzasadnienia naukowego zastosowania placebo. Zadaniem komisji jest więc rozważenie w każdym przypadku:  czy zastosowanie placebo jest rzeczywiście niezbędne z uwagi na przesłan-ki naukowe?  czy nie zagraża wystąpieniem niebezpiecznych powikłań?  czy informacja jaką otrzymuje uczestnik badania jest rzetelna, wyczerpują-ca i zrozumiała? Ocena niezbędności zastosowania placebo Ustalenie niezbędności zastosowania placebo z punktu widzenia naukowe-go nie jest sprawą łatwą. Szeroko zbadany psychosomatyczny efekt placebo pod-waża w istotny sposób jego znaczenie jako złotego standardu w badaniach kli-nicznych. Zastrzeżenia dotyczą więc obiektywizacji badań. Przykładów oddzia-ływania samego placebo jest wiele. Podane choremu cierpiącemu na bóle poope-racyjne placebo może przynieść ulgę w 30-40% podczas, gdy morfina znosi te bóle w 80-90%. Wyleczenie choroby wrzodowej żołądka w grupie chorych, u których zastosowano placebo uzyskano u 60%, a w chorobie wieńcowej poprawa wystąpi-ła u 30% chorych. Czy można więc uznać za w pełni wiarygodne wyniki badanego leku w odniesieniu do grupy kontrolnej, którą stanowi grupa otrzymująca place